пералі́ў

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пералі́ў пералі́вы
Р. пералі́ву пералі́ваў
Д. пералі́ву пералі́вам
В. пералі́ў пералі́вы
Т. пералі́вам пералі́вамі
М. пералі́ве пералі́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пералі́ў, -ліву, мн. -лівы, -ліваў, м.

Пераход ад аднаго адцення колеру, тону да другога.

Мяккія пералівы святла.

Пералівы голасу.

|| прым. пералі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пералі́ў, ‑ліву, м.

Пераход ад аднаго адцення, колеру, тону да другога. Мяккія пералівы святла. Пералівы голасу. □ Пырскі бліснулі на сонцы вясёлкавымі пералівамі. Шамякін. Гучныя пералівы гармоніка і песні поўнілі вёску. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перели́в м.

1. (действие) пералі́ўка, -лі́ўкі ж.;

2. в др. знач. (обычно мн.) пералі́вы, -ваў, ед. пералі́ў, -лі́ву м.;

перели́вы перламу́тра пералі́вы перламу́тру;

перели́вы го́лоса, цвето́в пералі́вы го́ласу, ко́лераў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Нава́ркі ’ільснівыя плямы, пералівы’: «Конь гладкі, аж наваркі ходзяць по ем» (ТС, 3, 112). Разам з навар ’тлушч, які ўсплывае наверх пры варцы стравы’, да варыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ду́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Народны духавы музычны інструмент з трыснягу або з дрэва ў выглядзе трубкі з дзірачкамі.

Даносіліся пералівы дудкі.

2. Круглае, звычайна пустое ўнутры сцябло чаго-н. (разм.).

Дудкі чароту.

|| памянш. ду́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ігра́, -ы́, мн. ігры, іграў, ж.

1. Выкананне музычнага твора, сцэнічнай ролі.

Майстэрская ігра.

2. Хуткая змена, пералівы колераў, святла і пад.

І. фарбаў.

3. Тое, што і гульня (у 2 знач.).

Спартыўныя ігры.

Азартная і.

4. Тайныя задумы, наўмысныя дзеянні, інтрыгі.

Разгадаць біржавую ігру.

|| прым. ігравы́, -а́я, -о́е і ігра́льны, -ая, -ае.

Ігравыя формы навучання.

Ігральны бізнес.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перасві́ст, ‑у, М ‑сце, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перасвіствацца — перасвіснуцца.

2. Папераменны або пералівісты свіст. Праз адчыненае акно ў пакой данёсся вясёлы птушыны перасвіст. Васілеўская. Дразды, пераймаючы салаўіныя пералівы, сустракалі .. раніцу такім адмысловым перасвістам, што звінела ў вушах. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мадуля́цыя, ‑і, ж.

1. У музыцы — пераход з адной танальнасці ў другую. // Пералівы, гарманічны пераход у інтанацыі гуку.

2. У радыётэхніцы — змяненне характару ваганняў высокай частаты пад уплывам ваганняў больш нізкай частаты.

3. У кінатэхніцы — ператварэнне электрычных ваганняў, выкліканых гукам, у светавы пучок, які запісвае гукі на гукавой кінаплёнцы.

[Ад лац. modulatio — размернасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нязжа́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які застаўся на корані (пра злакавыя расліны). У лагчынах з поля — яно было справа — на шашу пасля цяпла дыхнуў рэдзенькі, халодны вецер, прынёс пах нязжатага ячменю і сухога сена. Пташнікаў.

2. Такі, на якім засталіся на корані злакавыя расліны. Пералівы жоўта-зялёнага колеру дрыжалі над нязжатым полем. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)