пераляжа́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пераляжу́ |
пераляжы́м |
| 2-я ас. |
пераляжы́ш |
пералежыце́ |
| 3-я ас. |
пераляжы́ць |
пераляжа́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пераляжа́ў |
пераляжа́лі |
| ж. |
пераляжа́ла |
| н. |
пераляжа́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пераляжы́ |
пераляжы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пераляжа́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пераляжа́ць сов.
1. в разн. знач. перележа́ть;
п. бамбёжку ў ако́пе — перележа́ть бомбёжку в око́пе;
~жа́ў на со́нцы — перележа́л на со́лнце;
агуркі́ ~жа́лі — огурцы́ перележа́ли;
2. перележа́ть, отлежа́ть;
п. руку́ — перележа́ть (отлежа́ть) ру́ку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераляжа́ць, -ляжу́, -ляжы́ш, -ляжы́ць; -ляжы́м, -лежыце́, -ляжа́ць; -ляжы́ і перале́жаць, -жу, -жыш, -жыць; зак.
1. Праляжаць надта доўга.
П. на сонцы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца ад доўгага ляжання.
Агуркі пераляжалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераляжа́ць, ‑ляжу, ‑ляжыш, ‑ляжыць; ‑ляжыш, ‑лежыце і перале́жаць, ‑лежу, ‑лежыш, ‑лежыць; зак.
1. Праляжаць вельмі доўга, даўжэй, чым трэба. Пераляжаць на сонцы. // Сапсавацца ад доўгага ляжання. Агуркі пераляжалі. □ Лён, які тут добра радзіў, таксама не кожны раз даводзіўся да ладу — то перастаіць у загоне, то пералежыць на сцелішчы. Машара.
2. што і без дап. Лежачы, перачакаць што‑н. Пераляжаць бамбёжку. □ [Кандрат:] — Мне лепш пераляжаць дзень у разоры, а там з вечара нешта трэба будзе прыдумаць. Лобан. [Шура] ужо намерыўся шуснуць у вулачку, на агароды, каб пераляжаць дзень дзе-небудзь у кіяшніку. Навуменка. Не знаю, Як доўгую ноч пералежаць: Так цягне прайсціся па золкай расе! Свірка.
3. каго. Разм. Праляжаць даўжэй за каго‑н. Пераляжаць усіх на пляжы.
4. што. Адлежаць да здранцвення. Пераляжаць руку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перале́жаць гл. пераляжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перале́жаць,
гл. пераляжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перележа́ть сов., в разн. знач. пераляжа́ць, перале́жаць;
перележа́ть на со́лнце пераляжа́ць (перале́жаць) на со́нцы;
я́блоки перележа́ли я́блыкі перале́жалі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)