перажы́так

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. перажы́так перажы́ткі
Р. перажы́тку перажы́ткаў
Д. перажы́тку перажы́ткам
В. перажы́так перажы́ткі
Т. перажы́ткам перажы́ткамі
М. перажы́тку перажы́тках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перажы́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

Тое, што захавалася ад мінулага і не адпавядае сучасным нормам, астатак устарэлага.

Перажыткі даўніны.

|| прым. перажы́тачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перажы́так, -тку м. пережи́ток;

барацьба́ з ~ткамі — борьба́ с пережи́тками

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перажы́так, ‑тку, м.

Тое, што захавалася ад мінулага і не адпавядае сучасным нормам. Барацьба з перажыткамі капіталізму. □ Вышэй — над выдумкамі злымі, Вышэй — над зайздрасцю дурной, Над перажыткамі сівымі І рознай цвіллю бытавой... Лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перажы́так ’тое, што захавалася ад мінулага і не адпавядае сучасным нормам’ (ТСБМ), перажы́тасць ’перажытак’ (Яруш.), перажы́так і перажы́ткі ’перажыванне, тое, што ў жыцці давялося перажыць’ (валож., Жыв. сл.), перажы́ткі ’хваляванне, турботы’ (паст., Сл. ПЗБ), перажы́ты, перажыву́шчы ’той, хто вельмі хвалюецца’ (маст., ашм., паст., Сл. ПЗБ), перэжы́тка ’перажыванне’, перэжы́точно ’цяжка, хвалююча’ (ТС). Укр. пере́жи́ток, рус. пережи́ток ’переживания’, польск. przeżytek ’перажытак’, чэш. přežitek, славац. prežitok ’тс’, prežitosť ’устарэласць’. Прасл. *per‑žit‑ъkъ ’перажыванні, якія прыйшлося перажыць у жыцці’, пазней — ’перажытак’. Да пера- і жыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пережи́ток перажы́так, -тку м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэлі́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Жывёльны або раслінны арганізм, які захаваўся як перажытак старажытных эпох.

|| прым. рэлі́ктавы, -ая, -ае.

Рэліктавая расліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

анахрані́зм, -у, м. (кніжн.).

1. Перажытак мінулага.

2. Памылковае аднясенне з’яў, падзей адной эпохі да другой; хранічная недакладнасць.

|| прым. анахрані́чны, -ая, -ае; наз. анахрані́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

архаі́зм, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Слова, моўны выраз або граматычная форма, якія ўстарэлі і выйшлі з агульнага ўжывання.

Лексіка-фанетычны а.

2. Перажытак мінулага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́даўніца, ‑ы, ж.

Дзень на першым тыдні пасля вялікадня, калі памінаюць нябожчыкаў на магілах; звычай захаваўся ў праваслаўных як перажытак старажытнага культу памёршых. На радаўніцу насілі стравы на бацькаву магілу, каб было яму што пад’есці. Багдановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)