пацэ́ліць, -лю, -ліш, -ліць; зак.

1. Трапіць у цэль.

2. Патрапіць зрабіць.

Доўга не магла п., каб зашпіліць верхні гузік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пацэ́ліць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пацэ́лю пацэ́лім
2-я ас. пацэ́ліш пацэ́ліце
3-я ас. пацэ́ліць пацэ́ляць
Прошлы час
м. пацэ́ліў пацэ́лілі
ж. пацэ́ліла
н. пацэ́ліла
Загадны лад
2-я ас. пацэ́ль пацэ́льце
Дзеепрыслоўе
прош. час пацэ́ліўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пацэ́ліць сов. попа́сть; угоди́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пацэ́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.

Трапіць у цэль. Алесь пацэліў дзвюма кулямі з трох — відаць было, як паляцелі каменныя пырскі. Караткевіч. // Патрапіць зрабіць. Доўга не мог пацэліць [Мароз], каб зашпіліць аплік каўняра. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пацэліць, уцэліць, трапіць, папасці; угадзіць (разм.); накрыць (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

лу́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак. (разм.).

Трапіць, пацэліць.

Лучыў у самую дзясятку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пу́дла, -а, мн. -ы, -аў, н. (разм.).

Промах у стральбе, няўдалы стрэл.

◊

Даць пудла (разм.) —

1) не пацэліць, прамахнуцца;

2) зрабіць памылку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лу́чыць

‘трапіць, пацэліць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. лу́чу лу́чым
2-я ас. лу́чыш лу́чыце
3-я ас. лу́чыць лу́чаць
Прошлы час
м. лу́чыў лу́чылі
ж. лу́чыла
н. лу́чыла
Загадны лад
2-я ас. лу́ч лу́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час лу́чыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

я́блычак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

1. гл. яблык.

2. Цэнтр мішэні (у 1 знач.) у выглядзе чорнага круга.

Папасці (пацэліць, трапіць) у самы я. (таксама перан.: дакладна, правільна ўгадаць, сказаць і пад., разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пу́дла, ‑а, н.

Разм. Промах у стральбе, няўдалы стрэл.

•••

Даць пудла — а) не пацэліць, прамахнуцца. — Страляй, дзядзька, — кажа стралец, — і мабыць, я даў пудла. Янкоўскі; б) памыліцца, зрабіць памылку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)