паткну́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паткну́ |
паткнё́м |
| 2-я ас. |
паткне́ш |
паткняце́ |
| 3-я ас. |
паткне́ |
паткну́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паткну́ў |
паткну́лі |
| ж. |
паткну́ла |
| н. |
паткну́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
паткні́ |
паткні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паткну́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паткну́ць сов.
1. разг. су́нуть;
п. кату́ са́ла — су́нуть коту́ са́ло;
2. перен., прост. су́нуть, дать взя́тку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паткну́ць, ‑ткну, ‑ткнеш, ‑ткне; ‑ткнём, ‑ткняце; зак., каго-што.
Разм. Сунуць, даць што‑н. каму‑н. [Бацька:] — Можа грошай трэба будзе паткнуць доктару.., дык што ж ты зробіш. Чорны.
•••
Нос паткнуць — сунуцца, паказацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Напатка́ць ’сустрэць’, ’натрапіць’ (Яруш., ТСБМ, Сл. ПЗБ), напаткацца ’сустрэцца твар у твар’ (Сцяшк.). Прыставачнае ўтварэнне ад *tykati ’тыкаць, кранаць, сутыкаць’, вядомага большасці славянскіх моў, параўн. яшчэ ў Насовіча патка́ць ’сустрэць выпадкова’, паткну́ць ’раптам наткнуцца на каго-небудзь’, паткну́цца ’выпадкова сутыкнуцца’ і інш., цяпер звычайна малаўжывальныя без дадатковага прэфікса (с‑, на-, гл. спаткаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паты́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Папароць, пакалоць. І не было на кажусе ні аднаго жывога месца: так застракацілі яго белыя і чорныя ніткі і так патыкала яго іголка. Колас.
2. і без дап. Тыкаць некаторы час; тыкнуць некалькі разоў. — Вось ты паглядзі, — Лапцін патыкаў рукой на талеркі: — Нам гэта за што далі? Савіцкі.
патыка́ць 1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да паткнуць.
патыка́ць 2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да паткаць (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)