паспыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., што і чаго.

1. Пакаштаваць, паспрабаваць на смак.

П. кураціны.

2. перан. Зведаць у жыцці, на практыцы (разм.).

П. на сваёй скуры што-н. (пераканацца ў чым-н. на сваім вопыце; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паспыта́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паспыта́ю паспыта́ем
2-я ас. паспыта́еш паспыта́еце
3-я ас. паспыта́е паспыта́юць
Прошлы час
м. паспыта́ў паспыта́лі
ж. паспыта́ла
н. паспыта́ла
Загадны лад
2-я ас. паспыта́й паспыта́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час паспыта́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паспыта́ць (што, чаго) сов.

1. (поесть, попить для пробы) отве́дать, попро́бовать;

п. пірага́ — отве́дать пирога́;

п., ці сало́дкі чай — попро́бовать, сла́дкий ли чай;

2. перен., разг. (испытать) изве́дать (что), отве́дать, хлебну́ть (чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паспыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

1. Пакаштаваць, папрабаваць на смак. Маці заглянула ў кубкі: Ліза не адпіла і адной трэці. Паспытала яе чай — зусім не салодкі. Шамякін. — А гэта я табе клубнікі прынесла, а то ў бальніцы тут напэўна і не паспытаеш яе... Васілевіч. — Каб не займаўся дзед з Міколкам паляваннем, то не давялося б нам курацінкі паспытаць! Лынькоў.

2. перан. Разм. Перажыць, зведаць у жыцці, на практыцы. [Мікола:] — Не лічу сябе вінаватым перад табой нават і ў тым, што не быў у дэфензіве і не паспытаў таго, што давялося табе. Машара. — Як паспытаеш свой горкі кавалачак хлеба, тады зразумееш, чаго ён каштуе. Грамовіч. // перан. Адведаць, спазнаць. Прынесла Тэкля вужышча. Узяў Саўка вяроўку ў рукі і пытае: «А гэтай штукі паспытаць не хочаш?!» С. Александровіч.

•••

Паспытаць на сваёй скуры што — пераканацца ў чым‑н. на сваім вопыце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Паспыта́ць ’паспрабаваць на смак’ (Бяльк., Касп., Бір.), паспы́так ’каштаванне, ці смачна’ (КЭС, лаг.; Нас.). Укр. поспита́ти ’пакаштаваць’, балг. опи́там ’паспрабаваць на смак ежу, напой’, н.-луж. pospytaś ’трохі паспрабаваць’, в.-луж. pospytować ’праводзіць доследы’. У іншых слав. мовах гэта лексема звязана са значэннем ’пытацца’, ’прасіць’, ’шукаць’, ’рабіць прапанову’. Да спытаць < пыта́ць < прасл. pytati/pitati з першасным значэннем ’кроіць, рэзаць, сячы’, г. зн. ’адразаючы, адсякаючы, даведвацца пра гэты прадмет’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адве́даць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. каго-што. Наведаць каго-, што-н., пабываць у каго-н. дзе-н.

А. хворага сябра.

А. родны кут.

2. чаго. Пакаштаваць, паспытаць.

А. спелых груш.

3. чаго. Спазнаць, зведаць, паспытаць.

А. шчасця.

|| незак. адве́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адве́дванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мурцы́, ‑оў; адз. няма.

Разм. Тое, што і мурцоўка. Давялося паспытаць мурцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераме́ць

‘патрымаць ва ўласнасці, паспытаць усё, многае’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. перама́ю перама́ем
2-я ас. перама́еш перама́еце
3-я ас. перама́е перама́юць
Прошлы час
м. пераме́ў пераме́лі
ж. пераме́ла
н. пераме́ла
Загадны лад
2-я ас. перама́й перама́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час пераме́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

отве́дать сов., разг., прям., перен. пакаштава́ць, паспыта́ць, паспрабава́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хлебну́ть сов., однокр., разг.

1. сербану́ць; хлёбнуць;

2. перен. хапі́ць, паспыта́ць, набра́цца, зазна́ць;

хлебну́ть го́ря хапі́ць (зазна́ць, паспыта́ць) го́ра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)