пасо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -о́хне; -о́х, -о́хла; зак.
1. Стаць сухім, высахнуць.
Бялізна пасохла.
2. Засохнуць зусім — пра ўсё, многае.
Кветкі на клумбах пасохлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пасо́хнуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
пасо́хнем |
| 2-я ас. |
- |
пасо́хнеце |
| 3-я ас. |
пасо́хне |
пасо́хнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пасо́х |
пасо́хлі |
| ж. |
пасо́хла |
| н. |
пасо́хла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пасо́хшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пасо́хнуць сов.
1. (нек-рое время) посо́хнуть;
2. (обо всём, многом) посо́хнуть, засо́хнуть;
кве́ткі на клу́мбах пасо́хлі — цветы́ на клу́мбах посо́хли (засо́хли);
3. (о белье и т.п.) вы́сохнуть, просо́хнуть;
4. (исхудать — обо всех, многих) иссо́хнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пасо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. пасох, ‑ла; зак.
1. Зрабіцца, стаць сухім, страціўшы вільгаць; высахнуць. Бялізна пасохла. □ — Снедай, — сказала .. [Вілю] маці, — а то аладкі ў печы зусім пасохнуць. Чарнышэвіч. Дзе ўшчэнт пасохла Зямля без жывых расін, Засмягла і стала [в]охрай Лісце лясных раслін. Калачынскі. Усцяж вады лужок быў стаптаны скацінай, людзьмі, птушкамі, пабурэў за лета, пасох. Карамазаў. // Перасохнуць (пра вусны). Твар рэдактара быў памяты, пад вокам сіняк, губы пасохлі. Гурскі. // Выпарыцца, знікнуць (пра вадкасць). Лужыны пасохлі. □ Ён [амерыканскі салдат] цешыцца! Кладзе свой брудны след На той зямлі, дзе не пасохла кроў яшчэ. Панчанка.
2. Звянуць, засохнуць ад неспрыяльных умоў — пра ўсё, многае. Дваццаць пяць дзён дажджу не было, Дваццаць пяць дзён не было расы, Дваццаць пяць дзён панаваў спалох: Жыта пасохла, згарэлі аўсы. Хведаровіч. Навалам ляжала вялікае каменне. Яго панакідана так густа, што багата якія дрэўцы, заціснутыя паміж імі, пасохлі. М. Стральцоў.
3. Разм. Схуднець — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.
4. Сохнуць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
посо́хнуть сов. пасо́хнуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пасо́рхці ’пакрыцца намараззю’ (шчуч., Сл. ПЗБ). У выніку кантамінацыі лексем пасохнуць і шэрхнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасо́хлы
1. посо́хший, засо́хший;
2. вы́сохший, просо́хший;
3. иссо́хший;
1-3 см. пасо́хнуць 2-4
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зжу́хнуць, ‑не; зак.
Страціць яркасць, пацямнець, стаць жухлым (пра колеры, фарбы). // Страціць свежасць, пасохнуць (пра лісце, траву). Травы няма: тая, што сям-там узрасла — ..зжухла і зжоўкла. Яно і не дзіва — лета было сухое. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмя́гнуць і пасма́гнуць, ‑не; зак.
Перасохнуць (пра губы, рот). На шчоках з’явіліся чырвоныя плямы, зрэнкі расшыраны, губы пасмяглі. Лужанін. У .. [Хамовіча] пасмаглі вусны, перасохла ў горле. Мурашка. // Пасохнуць ад недахопу вільгаці і ад празмернага сонца (пра траву і пад.). Усё на полі, на агародах пасмягла. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пересо́хнуть сов.
1. (высохнуть больше, чем нужно) перасо́хнуць;
2. (обо всём, многом) пасо́хнуць, павысыха́ць;
3. (стать безводным, иссякнуть) перасо́хнуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)