па́раны, -ая, -ае.

1. Прыгатаваны парай.

Параная бульба.

2. Гатаваны (пра малако).

Паранае малако.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

па́раны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. па́раны па́раная па́ранае па́раныя
Р. па́ранага па́ранай
па́ранае		 па́ранага па́раных
Д. па́ранаму па́ранай па́ранаму па́раным
В. па́раны (неадуш.)
па́ранага (адуш.)		 па́раную па́ранае па́раныя (неадуш.)
па́раных (адуш.)
Т. па́раным па́ранай
па́ранаю		 па́раным па́ранымі
М. па́раным па́ранай па́раным па́раных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

па́раны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. па́раны па́раная па́ранае па́раныя
Р. па́ранага па́ранай
па́ранае		 па́ранага па́раных
Д. па́ранаму па́ранай па́ранаму па́раным
В. па́раны (неадуш.)
па́ранага (адуш.)		 па́раную па́ранае па́раныя (неадуш.)
па́раных (адуш.)
Т. па́раным па́ранай
па́ранаю		 па́раным па́ранымі
М. па́раным па́ранай па́раным па́раных

Кароткая форма: па́рана.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

па́раны

1. прич. па́ренный;

2. прич. кипячённый;

1, 2 см. па́рыць 1, 4;

3. прил. паре́ный;

~ная бру́чка — па́реная брю́ква;

4. прил. кипячёный;

~нае малако́ — кипячёное молоко́;

◊ танне́й за ~ную рэ́пу — погов. деше́вле па́реной ре́пы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад парыць.

2. у знач. прым. Бараны або печаны ў закрытай пасудзіне пры дапамозе пары ​2. [Тарас Тарасавіч] стаў надта набожны. Пасціў сам і нас прымушаў есці параны з соллю боб і талакно. Асіпенка. [Маці] паволі замешвала парсюку параную бульбу з пасечанай травою. Кавалёў.

3. у знач. прым. Апрацаваны парай ​2, варам (для ачысткі, размякчэння і пад.). А потым — цэлы дзень амаль загінаў параныя чаўнакі Пракоп на капылы новых саней. Баранавых. Было горача, чамусьці пахла ў хаце свежым хлебам і паранымі венікамі. Лупсякоў.

4. у знач. прым. Кіпячоны (пра малако). Мачыха, спазніўшыся снедаць з усімі, мазала пшанічныя блінцы маслам і запівала іх параным малаком. Васілевіч.

5. у знач. наз. па́ранае, ‑ага, н. Пра страву, вараную або печаную ў закрытай пасудзіне пры дапамозе пары ​2. — А ў яго [Валодзі] будзе цяпер смажанага і паранага, ды і грошы завядуцца, калі не будзе дурнем. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Парана́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. Парана́
Р. Параны́
Д. Паране́
В. Парану́
Т. Парано́й
Парано́ю
М. Паране́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

па́ренный прич. па́раны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кипячённый прич. кіпячо́ны; гатава́ны; па́раны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́реный прил. па́раны;

◊

про́ще па́реной ре́пы прасце́й про́стага.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

талакно́, ‑а, н.

Мука з ачышчанага пражанага аўса. // Страва з такой мукі. [Тарас Тарасавіч] стаў надта набожны. Пасціў сам і нас прымушаў есці параны з соллю боб і талакно. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)