трапе́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Чатырохвугольнік, у якога толькі адна пара супрацьлеглых старон паралельная.

2. Гімнастычная прылада, якая складаецца з перакладзіны, падвешанай на двух тросах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарызанта́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Прамая лінія, паралельная плоскасці гарызонту.

Па гарызанталі.

2. Лінія, якая злучае на карце пункты мясцовасці, што знаходзяцца на аднолькавай вышыні над узроўнем мора.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. парале́льны парале́льная парале́льнае парале́льныя
Р. парале́льнага парале́льнай
парале́льнае		 парале́льнага парале́льных
Д. парале́льнаму парале́льнай парале́льнаму парале́льным
В. парале́льны (неадуш.)
парале́льнага (адуш.)		 парале́льную парале́льнае парале́льныя (неадуш.)
парале́льных (адуш.)
Т. парале́льным парале́льнай
парале́льнаю		 парале́льным парале́льнымі
М. парале́льным парале́льнай парале́льным парале́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гарызанта́ль, ‑і, ж.

1. Прамая лінія, паралельная плоскасці гарызонта; проціл. вертыкаль.

2. Лінія, якая злучае на карце пункты мясцовасці, размешчаныя на аднолькавай вышыні над узроўнем мора.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліне́йна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ліне́йна-парале́льны ліне́йна-парале́льная ліне́йна-парале́льнае ліне́йна-парале́льныя
Р. ліне́йна-парале́льнага ліне́йна-парале́льнай
ліне́йна-парале́льнае		 ліне́йна-парале́льнага ліне́йна-парале́льных
Д. ліне́йна-парале́льнаму ліне́йна-парале́льнай ліне́йна-парале́льнаму ліне́йна-парале́льным
В. ліне́йна-парале́льны (неадуш.)
ліне́йна-парале́льнага (адуш.)		 ліне́йна-парале́льную ліне́йна-парале́льнае ліне́йна-парале́льныя (неадуш.)
ліне́йна-парале́льных (адуш.)
Т. ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнай
ліне́йна-парале́льнаю		 ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнымі
М. ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнай ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паслядо́ўна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паслядо́ўна-парале́льны паслядо́ўна-парале́льная паслядо́ўна-парале́льнае паслядо́ўна-парале́льныя
Р. паслядо́ўна-парале́льнага паслядо́ўна-парале́льнай
паслядо́ўна-парале́льнае		 паслядо́ўна-парале́льнага паслядо́ўна-парале́льных
Д. паслядо́ўна-парале́льнаму паслядо́ўна-парале́льнай паслядо́ўна-парале́льнаму паслядо́ўна-парале́льным
В. паслядо́ўна-парале́льны (неадуш.)
паслядо́ўна-парале́льнага (адуш.)		 паслядо́ўна-парале́льную паслядо́ўна-парале́льнае паслядо́ўна-парале́льныя (неадуш.)
паслядо́ўна-парале́льных (адуш.)
Т. паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнай
паслядо́ўна-парале́льнаю		 паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнымі
М. паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнай паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сустрэ́чна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сустрэ́чна-парале́льны сустрэ́чна-парале́льная сустрэ́чна-парале́льнае сустрэ́чна-парале́льныя
Р. сустрэ́чна-парале́льнага сустрэ́чна-парале́льнай
сустрэ́чна-парале́льнае		 сустрэ́чна-парале́льнага сустрэ́чна-парале́льных
Д. сустрэ́чна-парале́льнаму сустрэ́чна-парале́льнай сустрэ́чна-парале́льнаму сустрэ́чна-парале́льным
В. сустрэ́чна-парале́льны (неадуш.)
сустрэ́чна-парале́льнага (адуш.)		 сустрэ́чна-парале́льную сустрэ́чна-парале́льнае сустрэ́чна-парале́льныя (неадуш.)
сустрэ́чна-парале́льных (адуш.)
Т. сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнай
сустрэ́чна-парале́льнаю		 сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнымі
М. сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнай сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

усе́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад усячы, усекчы.

2. у знач. прым. Спец. Такі, верхняя частка якога адсечана плоскасцю, паралельная да асновы. Усечаны конус.

3. у знач. прым. У граматыцы і літаратуразнаўстве — з усячэннем (у 2 знач.). Усечаная абрэвіятура. Усечаны верш. Усечаны дактыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ву́зорнуць ’вынырнуць’ (КТС). Літаратурная форма была б вызарыць, паралельная да вызірнуць, гл. зірну́ць ’глянуць’ з чаргаваннем галоснага; параўн. зоркі ’зоркі, пільны’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жакт ’жыллёва-арэнднае кааператыўнае таварыства, якое існавала ў 20–30‑я гады’ (ТСБМ). Паралельная з рус. жакт або запазычаная з рус. абрэвіятура 20‑х гадоў. Шанскі, 1, Ж, 274. На магчымасць паралельнага ўтварэння ўказвае іншая структура адпаведнай абрэвіятуры на Украіне: житлокооп.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)