пампу́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Пышная круглая булка.
2. перан. Пра тоўстае, пульхнае дзіця, жанчыну (разм.).
|| памянш. пампу́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пампу́шка
‘булка’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пампу́шка |
пампу́шкі |
| Р. |
пампу́шкі |
пампу́шак |
| Д. |
пампу́шцы |
пампу́шкам |
| В. |
пампу́шку |
пампу́шкі |
| Т. |
пампу́шкай
пампу́шкаю |
пампу́шкамі |
| М. |
пампу́шцы |
пампу́шках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пампу́шка
‘тоўстае дзіця, жанчына’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пампу́шка |
пампу́шкі |
| Р. |
пампу́шкі |
пампу́шак |
| Д. |
пампу́шцы |
пампу́шкам |
| В. |
пампу́шку |
пампу́шак |
| Т. |
пампу́шкай
пампу́шкаю |
пампу́шкамі |
| М. |
пампу́шцы |
пампу́шках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пампу́шка ж., прям., перен. пы́шка, пампу́шка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пампу́шка обл. пампу́шка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пампу́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
1. Невялікая круглая пышная булка. Бабы .. ля печы завіхаюцца, частай і ветлівай гаворкай рассыпаюцца, цукрам пампушкі салодзяць. Галавач.
2. перан. Разм. Аб тоўстым, пульхным дзіцяці, жанчыне. Шчоўкнула [Таська замком].. — і вось яна, круглатварая пампушка, перад імі. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пампу́шка 1 ’невялікая круглая пышная булка; аб тоўстым пульхным дзіцяці, жанчыне’ (ТСБМ, Нас., Федар. VI, VII), ’аладка’ (Яруш., Бяльк.), пампу́шкі ’булкі’ (Сл. Брэс.). Рус. паўдн. пампу́ха, пампу́шка ’від вырабу з цеста; праснак з часнаком’, укр. пампу́х ’пампушка’. Праз польск. pampuch ’аладка’ з ням. Pfannkuchen ’блін’ з дыстантнай асіміляцыяй p‑k > p‑p (Мацэнаўэр, 269; Міклашыч, 230; Фасмер, 3, 194). Праабражэнскі (2, 10) мяркуе аб магчымым уплыве пу́хнуць.
Пампу́шка 2 ’скрутак тытуню’ (Сл. ПЗБ). Ст.-бел. пампухъ ’пачка тытуню’ (Чартко, Даследаванні па літ. і мове, Гродна, 1967, 54). Рус. арханг. пампу́ша ’звязка лісця тытуню’. Гл. папуша. Сюды ж, відаць, і панпу́шка ’клубок нітак’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пы́шка в разн. знач. пампу́шка, -кі ж., пы́шка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пампу́ха ’мяч’ (Сл. Брэс.). Відаць, ад пампушка, пампуха (гл.), паводле формы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мардзе́лік ’корж’ (Ян.). З мардзе́ль ’таўстун’ (Ян.) — паводле падабенства формы. Зваротнае развіццё семантыкі параўн. рус. пышка ’пампушка’ і ’дзяўчына, маладзіца’, драг. роўге́ня ’дародная кабета’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)