памачы́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. памачу́ памо́чым
2-я ас. памо́чыш памо́чыце
3-я ас. памо́чыць памо́чаць
Прошлы час
м. памачы́ў памачы́лі
ж. памачы́ла
н. памачы́ла
Загадны лад
2-я ас. памачы́ памачы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час памачы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

памачы́ць сов.

1. (сделать влажным, мокрым) помочи́ть, смочи́ть;

п. ручні́к — помочи́ть (смочи́ть) полоте́нце;

2. обмакну́ть;

п. пяро́ ў чарні́ла — обмакну́ть перо́ в черни́ла;

3. (нек-рое время) помочи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

памачы́ць, ‑мачу, ‑мочыш, ‑мочыць; зак., каго-што.

1. Намачыць, змачыць злёгку, трохі. [Люба] памачыла халоднай вадой хворае месца і завязала хустку. Чорны. Каб не плёскаць вадой, Маша асцярожна памачыла ручнік і выцерла твар. Шамякін. // Зрабіць зусім мокрым; вымачыць. Сагнуўшы ногі, [Андрэй] пачуў, што мокрыя калені: памачыў у расу, калі ішоў ля жыта. Пташнікаў. Доўга хадзілі нашы паляўнічыя, ногі памачылі, але ніякай здабычы не траплялася. Лынькоў.

2. Разм. Прыгубіць. Галя памачыла губы і адставіла [шклянку]. — Што гэта вы — і за сябе не хочаце выпіць? Сабаленка. Андрэй прынёс з хаты цёплае пойла, забеленае мукой. Кабыла ў ім толькі памачыла мызу. Чарнышэвіч.

3. Апусціць ручку з пяром у чарніла, чарніліцу. Прыстаў даў пратакол. Дзед Хрушч прысеў за стол, узяў ручку, памачыў у чарні[лі]цы пяро і выразна .. вывеў сваё прозвішча, пасля чаго па-рыцарску вярнуў пратакол прыставу. Колас.

4. і без дап. Мачыць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обмакну́ть сов. абмакну́ць, памачы́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

помочи́ть сов. памачы́ць, (долго, неоднократно) папамо́чваць, папамачы́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

памо́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад памачыць (у 1, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закаса́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Загнуўшыся, падняцца, задрацца ўгору.

Рукаў закасаўся.

2. Закасаць сабе рукавы, полы і пад. (разм.).

Закасайся, каб не памачыць штаны.

|| незак. зака́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абмача́ць

‘абмакнуць, памачыць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. абмача́ю абмача́ем
2-я ас. абмача́еш абмача́еце
3-я ас. абмача́е абмача́юць
Прошлы час
м. абмача́ў абмача́лі
ж. абмача́ла
н. абмача́ла
Загадны лад
2-я ас. абмача́й абмача́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час абмача́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

папамачы́ць, ‑мачу, ‑мочыш, ‑мочыць; зак., каго-што і чаго.

Разм. Мачыць доўга, неаднаразова; памачыць многа чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пама́чка ’мачанне’ (Сл. ПЗБ, Нар. сл.), памачу́шка ’верашчака’ (Сл. ПЗБ). Дэрыват ад памачыць < мачыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)