памазо́к, -зка́, мн. -зкі́, -зко́ў, м.
Невялічкі пэндзаль для змазвання чаго-н.
П. для галення.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
памазо́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
памазо́к |
памазкі́ |
| Р. |
памазка́ |
памазко́ў |
| Д. |
памазку́ |
памазка́м |
| В. |
памазо́к |
памазкі́ |
| Т. |
памазко́м |
памазка́мі |
| М. |
памазку́ |
памазка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
памазо́к, -зка́ м. помазо́к; ки́сточка ж.;
п. для гале́ння — помазо́к (ки́сточка) для бритья́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
памазо́к, ‑зка, м.
Невялічкі пэндзаль або іншае прыстасаванне для намазвання, змазвання чаго‑н. — У мяшку ёсць напагатове .. брытва, памазок у меднай паляўнічай гільзе, ну і кавалак мыла. Паслядовіч. Перад.. [чалавекам] стаяла бляшанка з клейстарам і памазком. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
квач¹, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
Вялікі памазок з пакулля, рагожы і пад. для размазвання чаго-н. на якой-н. паверхні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
помазо́к спец. памазо́к, -зка́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыла́дак, ‑дка, м.
Разм. Тое, што і прыбор (у 1 знач.). Пасля абеду бацька пачаў разбіраць свой рэчавы мяшок. Выцягнуў прыладак для галення: брытву, асялок і памазок. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
квач, ‑а, м.
1. Вялікі памазок з пакулля, рагожы і пад. для размазвання чаго‑н. па якой‑н. паверхні.
2. Дзіцячая гульня, па правілах якой адзін з гуляючых, дагнаўшы другога, павінен дакрануцца да яго. Дзеці гулялі ў квач, бегалі, перакульваліся, часта выбягалі на шашу. Пятніцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ки́сточка ж.
1. (для рисования) пэ́ндзлік, -ка м.;
2. (для украшения) кута́сік, -ка м.;
3. бот. гро́начка, -кі ж.;
4. (для смазывания) памазо́к, -зка́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Квач ’вялікі памазок з пакулля, рагожы для размазвання чаго-н. па якой-н. паверхні’ (ТСБМ, Нас., Сл. паўн.-зах., ТС, Касп., Шат., КЭС, лаг., Яруш., Бяльк., Сцяшк., Грыг., Гарэц.), ’дзіцячая гульня, па правілах якой адзін з гуляючых, дагнаўшы другога, павінен дакрануцца да яго’ (ТСБМ, ТС). Параўн. укр. квач ’тс’. Польск. kwacz — запазычанне з бел. ці ўкр. Тое ж можна сказаць і аб арэальна абмежаваным рус. квач. Звычайна звязваецца па паходжанню з kvacati, якое мае таксама арэальна абмежаваны характар. Толькі балг. паралель выводзіць яго за межы бел.-укр. арэала. Насуперак Слаўскаму (3, 453) бліжэй за ўсё да квач германскія паралелі. Але разглядаць яго як запазычанне з ням. Quast нельга зыходзячы перш за ўсё з лінгвагеаграфічных меркаванняў. На жаль, мы не ведаем гоц. рэфлексацыі прагерм. kwastu‑. Можна меркаваць аб арэальна абмежаваным запазычанні з гоц. *ku̯ast‑ (ku̯ast‑ > ku̯ats). Параўн. адпаведныя прыклады ў Лекс. Палесся, 16–17. Надзейнасць гэтай гіпотэзы, аднак, невялікая, улічваючы незафіксаванасць гоц. крыніцы і фанетычныя цяжкасці (доўгі галосны і ч‑заканчэнне ў бел. і ўкр. паралелях). Сувязь квач з прасл. kvaka ’гак’, якое рэканструюецца на аснове паўднёва- і заходне-славянскіх рэфлексацый, яшчэ менш надзейная, бо не толькі істотна адрозніваецца ад квач семантычна, але рэпрэзентуе зусім іншы слав. арэал (Слаўскі, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)