Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палічы́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
палічу́ |
палі́чым |
| 2-я ас. |
палі́чыш |
палі́чыце |
| 3-я ас. |
палі́чыць |
палі́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
палічы́ў |
палічы́лі |
| ж. |
палічы́ла |
| н. |
палічы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
палічы́ |
палічы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
палічы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
палічы́ць сов.
1. (произвести подсчёт) посчита́ть, сосчита́ть просчита́ть, пересчита́ть;
2. (составить мнение по поводу кого-, чего-л.) посчита́ть, счесть; реши́ть; найти́;
я ~чы́ў неабхо́дным паве́даміць пра гэ́та нача́льству — я счёл (посчита́л, нашёл) необходи́мым сообщи́ть об э́том нача́льству;
3. (нек-рое время) посчита́ть;
~чы́ў паўгадзі́ны і стамі́ўся — посчита́л полчаса́ и уста́л;
◊ п. за ле́пшае — предпоче́сть;
п. рэ́бры — (каму) пересчита́ть рёбра (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палічы́ць, ‑лічу, ‑лічыш, ‑лічыць; зак.
1. каго-што. Зрабіць падлік; злічыць. Дзяўчына адчыніла чорны бліскучы радыкюльчык, дастала з яго маркі, палічыла, аддала Косціку. Арабей.
2. Прыйсці да якой‑н. думкі аб чым‑н.; вырашыць. Аставацца тут на прывале Букрэй палічыў небяспечным. Колас. Усе палічылі, што Нічыпар проста змарыўся. Асіпенка. // што. Расцаніць, успрыняць якім‑н. чынам. Мікіта не заўважыў іранічнага тону і палічыў бацькаў адказ за добры знак. Колас. // за каго-што. Прыняць каго‑н. за каго‑н. іншага, за што‑н. іншае. — Я зацікавіўся Бабровым пасля таго, як мяне аднойчы палічылі за яго. Гамолка. // кім, за каго. Уявіць сябе або каго‑н. у якой‑н. ролі, якасці. [Ланге:] Ты палічыў сябе кіраўніком і вырашыў, што толькі тваё жыццё — жыццё, а таварышаў... Маўзон.
3. каго-што і без дап. Лічыць некаторы час. Палічыць на лічыльніках.
•••
Палічыць рэбры — пабіць, збіць каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лічы́ць, лічу́, лі́чыш, лі́чыць; лі́чаны; незак.
1. Называць лікі ў паслядоўным парадку.
Л. да ста.
2. Вызначыць колькасць, суму чаго-н.
Л. грошы.
3. каго-што. Прымаць у разлік, пад увагу.
Калі не л. некалькіх дзён непагоды, май быў добры.
4. каго-што. Рабіць якія-н. заключэнні, прызнаваць, успрымаць, расцэньваць.
Балота лічылі непраходным.
Л. каго-н. добрым чалавекам.
◊
Лічыць ні за што — зусім не лічыцца з кім-н., не паважаць каго-н.
|| зак. злічы́ць, злічу́, злі́чыш, злі́чыць; злі́чаны (да 1 і 2 знач.) і палічы́ць, -лічу́, -лі́чыш, -лі́чыць; -лі́чаны (да 2 і 4 знач.).
|| наз. лічэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і лік, -у (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сосчита́ть сов. злічы́ць, палічы́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задаво́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак., чым.
Палічыць сябе задаволеным; адчуць задавальненне ад чаго-н.
З. адказам.
|| незак. задавальня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
незлічо́ны, -ая, -ае.
Такі, які цяжка або немагчыма палічыць; непамерны па колькасці.
Незлічоныя галасы птушак.
Незлічонае багацце.
|| наз. незлічо́насць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
поче́сть сов., уст. палічы́ць; (признать) прызна́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
счи́слить сов., уст. злічы́ць, палічы́ць, падлічы́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)