палягчэ́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
палягчэ́нне |
| Р. |
палягчэ́ння |
| Д. |
палягчэ́нню |
| В. |
палягчэ́нне |
| Т. |
палягчэ́ннем |
| М. |
палягчэ́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
палягчэ́нне, -я, н.
1. гл. палегчыць.
2. Стан лёгкасці, вызвалення ад чаго-н.
Адчуць некаторае п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палягчэ́нне ср., в разн. знач. облегче́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палягчэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. палягчаць — палегчыць і стан паводле дзеясл. палягчэць (у 2 знач.).
2. Пачуццё лёгкасці, вызвалення ад чаго‑н. Пасля выступлення члена бюро ячэйкі ў абарону Алеся сход адчуў некаторае палягчэнне. Галавач. Да Веры насіў.. [Карызна] усе трывогі свае.., знаходзячы сабе ў гэтым жаданае палягчэнне. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пале́гчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.
1. Зрабіць менш цяжкім, аблегчыць.
П. пераправу.
2. Змякчыць, паслабіць.
П. боль.
|| незак. палягча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. палягчэ́нне, -я, н. і палёгка, -і, ДМ -гцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адапта́цыя, ‑і, ж.
1. Прыстасаванне арганізмаў або органаў пачуццяў да навакольных умоў. Адаптацыя вока.
2. Спрашчэнне (палягчэнне) тэксту (напрыклад, літаратурна-мастацкага твора) для тых, хто пачынае вывучаць замежную мову.
[Ад лац. adaptatio — прыстасаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ату́га ’цяжкія акалічнасці’ (Нас., Гарэц.). Укр. отуга ’тс’, рус. дыял. отуга ’дзеянне па дзеяслову отужать ’рабіць тужэй’. Параўн. ст.-рус. отътуга ’палягчэнне’. Бязафіксная форма аддзеяслоўнага назоўніка з чаргаваннем у — я (< ǫ — ę) ад дзеяслова, роднаснага абцяжваць (*otęžati; ст.-слав. отѧжати ’абцяжваць’). Параўн. туга, натуга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Леваты́ва ’клісцір’ (Нас.), ’клізма’ (бяроз., Выг.). Запазычана з польск. lewatywa ’тс’ (пачатак XIX ст.), якое было ўтворана паводле франц. lavement ’тс’, англ. lavement ’упрыскванне’ < лац. lavāre ’мыць’, с.-лац. lavativus ’для мыцця’, lavatio ’мыццё, паласканне’. Ле‑ замест ла‑ ў выніку ад’ідэацыі лац. levātiō ’аблягчэнне, палягчэнне’ (Слаўскі, 4, 188).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
облегче́ние ср.
1. (действие) аблягчэ́нне, -ння ср., палягчэ́нне, -ння ср.;
2. (состояние) палёгка, -кі ж.;
вздохну́ть с облегче́нием уздыхну́ць з палёгкай;
почу́вствовать облегче́ние адчу́ць палёгку;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пато́ля ’спагада, спачувальныя адносіны да слабейших’, ’патуранне, воля, свабода’, ’задаволенасць, заспакоенасць’ (ТСБМ, Шат.; стаўб., Сл. бел. фраз.; лях., шчуч., Сл. ПЗБ), ’палягчэнне’, ’міласць, ласка’ (Яруш.), ’непрыемнасць, скруха’ (Сцяшк.), патолі́й ’патуранне’ (Зянк.). Утворана пры дапамозе прыстаўкі па‑ ад прасл. toliti (укр. у‑толи́тися ’здаволіцца’, рус. у‑толи́ть ’тс’, ’напатоліць’, славен. tóliti ’уціхамірваць, суцішаць’, серб.-харв. у‑то̀лити ’сціхнуць’, балг. утолявам ’суцішаць’, ст.-слав. оу‑толити ’угаворваць, спакушаць, схіляць’, ’слухацца, падкарацца’), роднаснага да літ. tìlti ’змоўкнуць’, tìldyti ’прымусіць маўчаць’, tylė́ti ’маўчаць’, tylà ’маўчанне’, лат. tilinât ’патураць (дзіцяці)’, ст.-ірл. tuilim ’сплю’, ст.-в.-ням. stilli ’ціхі’ (Фасмер, 4, 71).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)