палы́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
палы́н |
| Р. |
палыну́ |
| Д. |
палыну́ |
| В. |
палы́н |
| Т. |
палыно́м |
| М. |
палыне́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
палы́н, -у́, м.
Эфіраносная расліна з дробнымі кветкамі, з моцным пахам і горкім смакам.
|| прым. палы́нны, -ая, -ае і палыно́вы, -ая, -ае.
П. пах.
Палыновая настойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палы́н, -ну́ м., бот. полы́нь ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палы́н, ‑у, м.
Пустазелле з моцным пахам і горкім смакам. Дні беглі... Пасекі пачалі зарастаць быллём і палыном. Чарот. Зоры, як праз сон, млелі нада мною, і моцна пах усюды палын. Лупсякоў.
•••
Цытварны палын — лекавая расліна сямейства складанакветных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Палы́н ’пустазелле з моцным пахам і горкім смакам’. Рус. полы́нь, укр. поли́н, ст.-рус. пелынъ, пелынь, польск. piołun, ст.-польск. piołyn, чэш. peluň, pelyněk, серб.-харв. пѐлин ’шалфей’, славен. pelin ’тс’, балг. пели́н ’палынь’. Якой была прасл. форма, не зусім ясна. Звязваюць з polěti ’гарэць, палаць’ (Младэнаў, 417; Махэк, 443) або з назвамі колеру тыпу polvь (гл. пало́вы) (Праабражэнскі, 2, 103). Паралелі ўказваюць толькі ў лат.: pelane ’палын’, pelȇjums (мн.) ’тс’ (Мейе–Эндзелін, 3, 194). Гл. яшчэ Фасмер, 3, 320.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
полы́нь ж., бот. палы́н, -ну́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цытво́рны, ‑ая, ‑ае.
У выразах: цытворнае семя гл. семя; цытворны палын гл. палын.
[Ад ням. Zitver з араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цитва́рный / цитва́рное се́мя цытво́ра;
цитва́рная полы́нь бот. цытва́рны палы́н.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́ркі, -ая, -ае.
1. Які мае своеасаблівы едкі смак.
Г. палын.
Горкае лякарства.
2. перан. Поўны гора, цяжкі, гаротны.
Горкае жыццё.
Пераканацца на горкім вопыце.
Горкая праўда.
Горкія слёзы.
◊
Горкае дзіця (разм.) — наіўны, нявопытны малады чалавек.
Горкі п’яніца (разм., неадабр.) — алкаголік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пялу́н ’палын’ (іўеў., трак., паст., беласт., Сл. ПЗБ; астрав., Сцяшк. Сл.), пелу́н ’тс’ (смарг., Шатал.). Гл. палын ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)