пале́гчы, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -ля́жа; -ля́жам, -ля́жаце, -ля́гуць; палёг, -лягла́ і -ле́гла, -лягло́ і -ле́гла; зак.

1. Легчы (пра многіх).

Дзеці палеглі спаць.

2. (1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв.). Прыгнуцца сцяблом да зямлі (пра злакі).

Жыта палягло.

3. перан. Загінуць, быць забітым (пра многіх).

У тым баі палягло многа салдат.

|| незак. паляга́ць, -а́е (да 2 знач.; спец.); наз. паляга́нне, -я, н. (да 2 знач.; спец.).

Паляганне пасеваў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пале́гчы

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - паля́жам
2-я ас. - паля́жаце
3-я ас. паля́жа паля́гуць
Прошлы час
м. палё́г пале́глі
ж. палягла́
пале́гла
н. палягло́
пале́гла
Дзеепрыслоўе
прош. час палё́гшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пале́гчы сов., в разн. знач. поле́чь;

усе́ паляглі́ спаць — все полегли́ спать;

п. ў бая́х — поле́чь в боя́х;

жы́та палягло́ — рожь полегла́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пале́гчы, ‑ляжа; ‑ляжам, ‑ляжаце, ‑лягуць; пр. палёг, ‑лягла і ‑легла, ‑лягло і ‑легла; зак.

1. Прыняць ляжачае, гарызантальнае становішча — пра ўсіх, многіх. Мужчыны пазаганялі коней у лозы і паляглі тут жа ў засені. Хадановіч. Калі дзеці палезлі спаць, Іван Пракопавіч падышоў да этажэркі, да кніг. Навуменка.

2. Прыгнуцца сцяблом да зямлі (пераважна пра збожжавыя расліны). Палягло на вытаптанай і размоклай зямлі пацямнеўшае жыта. Лынькоў. Густая, рослая трава палегла, пераплялася, зблыталася. Сачанка.

3. перан. Быць забітым, загінуць — пра ўсіх, многіх. Але суровы лёс салдацкі Ім выпаў — выжыць не змаглі. Ляжаць яны ў магілах брацкіх — За мір, за шчасце паляглі. Ляпёшкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паляга́нне гл. палегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паляга́ць гл. палегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́легчы, 1 і 2 ас. не ўжыв., -лежа; зак.

Прыпасці сцяблом да зямлі, палегчы (пра збажыну, травы).

Жыта вылегла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паляга́ць, ‑ае.

Незак. да палегчы (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́лечь сов. вы́легчы, мног. павыляга́ць, пале́гчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пале́гчыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пале́гчу пале́гчым
2-я ас. пале́гчыш пале́гчыце
3-я ас. пале́гчыць пале́гчаць
Прошлы час
м. пале́гчыў пале́гчылі
ж. пале́гчыла
н. пале́гчыла
Загадны лад
2-я ас. пале́гчы пале́гчыце
Дзеепрыслоўе
прош. час пале́гчыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)