паласка́цца, -лашчу́ся, -ло́шчашся, -ло́шчацца; -лашчы́ся; незак.
1. Плюхацца ў вадзе, купаючыся.
Дзеці палошчуцца ў возеры.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Трапятацца на ветры.
Палошчуцца сцягі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паласка́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
палашчу́ся |
пало́шчамся |
| 2-я ас. |
пало́шчашся |
пало́шчацеся |
| 3-я ас. |
пало́шчацца |
пало́шчуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паласка́ўся |
паласка́ліся |
| ж. |
паласка́лася |
| н. |
паласка́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
палашчы́ся |
палашчы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пало́шчучыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паласка́цца несов.
1. полоска́ться, плеска́ться;
дзе́ці ўвесь дзень пало́шчуцца ў рацэ́ — де́ти весь день поло́щутся (пле́щутся) в реке́;
2. страд. полоска́ться; см. паласка́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паласка́цца, палашчуся, палошчашся, палошчацца; незак.
1. Купацца, мыцца шумна, пырскаючыся. Дзеці ўвесь дзень палошчуцца ў рацэ. // Апускацца ў што‑н. вадкае, сыпкае, узмахваючы крыламі (пра птушак). [Куры] паласкаліся ў пяску, у градах, у крапіве, ля плота... Пестрак.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) Разм. Калыхацца, удараючыся аб што‑н. з плёскатам. Палошчуцца хвалі аб каменны мол, і яхта на хвалях — як лялька. Дудар.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Трапятацца на ветры. Кавалак.. брызенту, нібы на развітанне былым спадарожнікам Міхася, доўга яшчэ мігатліва паласкаўся над кузавам. Б. Стральцоў. Побач з брыгадай палошчацца на ветры палатно чырвонага сцяга. Галавач.
4. Зал. да паласкаць (у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вспола́скиваться страд. спала́сквацца, паласка́цца, апало́сквацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папаласка́цца, ‑палашчуся, ‑палошчашся, ‑палошчацца; зак.
1. Апаласнуцца, выпаласкацца.
2. Паласкацца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаласка́цца, ‑лашчуся, ‑лошчашся, ‑лошчацца; зак.
Паласкацца некаторы час. Прапаласкацца ўвесь дзень у вадзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
полоска́ться
1. (плескаться в воде) плю́хацца, бо́ўтацца;
2. перен. (колебаться от ветра) паласка́цца, трапята́цца;
3. страд. паласка́цца; см. полоска́ть 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перепола́скиваться страд.
1. паласка́цца, перапало́сквацца;
2. перапало́сквацца; см. перепола́скивать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лёпаць ’пляскаць у далоні, апладзіраваць’, ’шлёпаць’ (Сцяшк., ТС), ’рабіць гук далоняй або чым-небудзь плоскім’ (Нас.), ’з шумам біць, ляпаць’ (ТСБМ), лёпнуць ’стукнуць’ (гродз., Сл. паўн.-зах.), ’упасці’ (Ян.), лёпнуцца ’ўпасці задняй часткай цела’ (Нас.; карм., Мат. Гом.), лёпацца ’плёскацца, паласкацца’ (ТС). Укр. палт. льо́пати ’ляпаць, пэцкаць’, рус. арханг., цвяр., пск., разан. лёпнуть ’лёпнуць’, паўдн. ’разбоўтваць што-небудзь распырскваючы’, вяц. ’рабіць абы-як’. Гукаперайманне, утворанае ад выгуку лёп! ’удар далоняй па мякаці цела’, ’удар чым-небудзь ліпкім’ (Нас.), мсцісл. ’пра пэцканне, мазанне’ (Нар. лекс.). Аб утварэнні гл. Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 60. Сюды ж клец. лёпало, лёпанка ’балабон, пустазвон’ (Нар. лекс.), уздз. лёпалка ’прылада для знішчэння мух’ (Жд. 2), клец. лёпы ’пустая балбатня’ (Нар. лекс.), лёпаўка ’лінейка, раздвоеная з аднаго канца, якая ўжываецца ў гульні «ляшчоткі»’ (Нас.). Са значэннем ’пэцкаць’ звязана тураў. лёпа ’тоўстая, неахайная жанчына’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)