Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палама́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паламаюся |
паламаемся |
| 2-я ас. |
паламаешся |
паламаецеся |
| 3-я ас. |
паламаецца |
паламаюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
палама́ўся |
палама́ліся |
| ж. |
палама́лася |
| н. |
палама́лася |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паламаўшыся |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
палама́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пало́міцца |
пало́мяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
палама́ўся |
палама́ліся |
| ж. |
палама́лася |
| н. |
палама́лася |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
палама́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
палама́цца сов.
1. полома́ться; слома́ться;
2. (во многих местах или целиком) излома́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палама́цца, ‑ломіцца; пр. паламаўся, ‑малася; заг. ‑ламіся; незак.
1. Раздзяліцца, распасціся на часткі пад дзеяннем якой‑н. сілы. Скрынка была збіта з тоненькіх дошчачак — бойся, што паломяцца. Пташнікаў. [Дзіміна:] — Паламаўся электрод, але зрасцілі. Карпаў. // Лёгка паддацца ломцы; стаць ломкім, крохкім. [Вольга:] — Авёс ад перастою паламаўся... не можна жаць. Мележ.
2. Сапсавацца, стаць непрыгодным. Крэсла паламалася. □ [Куліна:] — Сёння дажджу няма, таксі павінна пайсці. Гэта ўчора нешта ў ім паламалася. Чыгрынаў.
3. перан. Парушыцца, разбурыцца (пра што‑н. прывычнае, традыцыйнае). На станцыі [Шура] доўга чакала цягніка. Расклад яго цяпер зусім паламаўся. Арабей. // Змяніцца ў горшы бок. Але абураў і мучыў сам факт. Лёдзя не паступіла [вучыцца], і жыццё яе паламалася. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лама́цца, ламлю́ся, ло́мішся, ло́міцца; ламіся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раздзяляцца, распадацца на часткі ад уздзеяння якой-н. сілы.
Ломяцца, як шкло, ільдзіны.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Псавацца, станавіцца непрыгодным.
Машына паламалася.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Парушацца, разбурацца (пра што-н. прывычнае, запланаванае).
Часта мае планы ламаліся.
4. Быць перапоўненым мноствам чаго-н., гнуцца пад цяжарам.
Стол ламаўся ад яды.
Голле ломіцца ад сліў.
Калёсы ломяцца ад грузу.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пра мужчынскі голас у пераходным узросце: змяняць свой тэмбр і дыяпазон.
6. Ісці напралом, імкнуцца сілай пранікнуць куды-н. (разм.).
Ламацца ў дзверы.
◊
Ламацца ў адчыненыя дзверы — даводзіць тое, што ўсім вядома.
|| зак. злама́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., зло́міцца (да 1—5 знач.) і палама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ло́міцца (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пералама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ло́міцца; зак.
1. Паламацца напалам.
Палка пераламалася.
2. Паламацца — пра ўсё, многае.
Крэслы пераламаліся.
|| незак. перало́млівацца, -аецца (да 1 знач.) і перало́мвацца, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слома́ться злама́цца; палама́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перелома́ться разг. пералама́цца, палама́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патру́шчыцца, ‑трушчыцца; зак.
Разм. Падушыцца, паламацца, разбіцца — пра ўсё, многае. Пасуда патрушчылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)