пажыві́цца, -ыўлю́ся, -ы́вішся, -ы́віцца; зак. (разм.).

1. Знайсці для сябе якую-н. ежу, пажыву.

Няма дзе курам п.

2. чым. Узяць для сябе што-н. чужое, атрымаць якую-н. карысць з чужога.

П. чужым дабром.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пажыві́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пажыўлю́ся пажы́вімся
2-я ас. пажы́вішся пажы́віцеся
3-я ас. пажы́віцца пажы́вяцца
Прошлы час
м. пажыві́ўся пажыві́ліся
ж. пажыві́лася
н. пажыві́лася
Загадны лад
2-я ас. пажыві́ся пажыві́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час пажыві́ўшыся

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пажыві́цца сов. поживи́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пажыві́цца, ‑жыўлюся, ‑жывішся, ‑жывіцца; зак.

Разм.

1. Знайсці для сябе якую‑н. ежу, пажыву. Чарада кур, згледзеўшы гаспадыню і спадзеючыся пажывіцца, кінулася да яе з усіх канцоў двара. Колас. Ніхто не арэ стэп, і.. [крумкачам] няма дзе пажывіцца, як раней, ходзячы па барознах за аратым. Няхай.

2. Узяць для сябе што‑н. чужое; атрымаць якую‑н. карысць з чужога. Абмацаўшы чужыя торбы і нічога ў іх не знайшоўшы, чым бы можна было пажывіцца, Суконка зусім засумаваў. Паслядовіч. Калгаснікі пяці вёсак Загальскага сельсавета не далі ворагу пажывіцца грамадскай маёмасцю. Залескі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поживи́ться сов., разг. пажыві́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што і пра каго-што (разм., неадабр.).

Тое, што і разведаць (у 1 знач.).

Пранюхаў, дзе можна пажывіцца.

|| незак. праню́хваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шахра́й, -я́, мн. -і́, -ёў, м. (разм., пагард.).

Чалавек, які любіць пажывіцца за кошт іншых; жулік.

|| ж. шахра́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, -ра́ек.

|| прым. шахра́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шахра́й, ‑я, м.

Разм. пагард. Жулік, чалавек, які любіць пажывіцца за кошт іншых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спажы́ва, -ы, ж.

1. Тое, чым лёгка можна пажывіцца (разм.).

Падкі да спажывы.

2. Харч, ежа; здабыча.

Лісы шукаюць спажывы.

3. перан. Матэрыял для роздуму, разумовай дзейнасці і пад.

С. для розуму.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нясу́н, несуна, м.

Разм. Дробны злодзей, які імкнецца пажывіцца за кошт дзяржавы і заўсёды што‑н. цішком нясе з работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)