пажа́ць, -жну́, -жне́ш, -жне́; -жнём, -жняце́, -жну́ць; -жні́; -жа́ты; зак., што.

1. Зжаць (гл. жаць).

П. ячмень.

Што пасееш, тое і пажнеш (прыказка).

2. перан. Здабыць, атрымаць, заслужыць што-н. (высок.).

П. славу.

Хто пасее агонь, пажне пажар (прыказка).

|| незак. пажына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пажа́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пажну́ пажнё́м
2-я ас. пажне́ш пажняце́
3-я ас. пажне́ пажну́ць
Прошлы час
м. пажа́ў пажа́лі
ж. пажа́ла
н. -
Загадны лад
2-я ас. пажні́ пажні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час пажа́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пажа́ць сов., с.-х.

1. (всё, многое) сжать, пожа́ть;

2. (нек-рое время) пожа́ть;

◊ што пасе́еш, то́е і пажне́ш — посл. что посе́еш, то и пожнёшь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пажа́ць, ‑жну, ‑жнеш, ‑жне; ‑жнём, ‑жняце; зак., што.

1. Зжаць усё, многае. Зямля ўся жоўтая ад ячменю.. Толькі там, дзе яго пажалі ля дарогі, зямля здалёку здаецца белай, што іней. Пташнікаў.

2. перан. Атрымаць здабытак ад чаго‑н. зробленага; заслужыць. Хто агонь тут пасеяў, — Смяротны пажне тут пажар... Куляшоў.

3. і без дап. Жаць нейкі час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пажына́ць гл. пажаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пажа́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пажаць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сжать​II сов. (к жать​II) зжаць, мног. пажа́ць, пазжына́ць;

сжать всю рожь зжаць (пажа́ць) усё жы́та.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пажа́ты с.-х. сжа́тый, пожа́тый; см. пажа́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нажа́цца, ‑жнуся, ‑жнешся, ‑жнецца; ‑жнёмся, ‑жняцеся; зак.

Доўга пажаць; стаміцца, жнучы. Нажацца за дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Перапая́саны ’перавязаны вышытым ручніком’ (кам., Жыв. НС). Да пера- (гл.) і ’пажаць ’абвязваць поясам’, параўн. рус. пожать, ст.-слав. пояса™ ’тс’, макед. прапаіце ’падперазаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)