падубе́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. падубе́ю падубе́ем
2-я ас. падубе́еш падубе́еце
3-я ас. падубе́е падубе́юць
Прошлы час
м. падубе́ў падубе́лі
ж. падубе́ла
н. падубе́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час падубе́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

падубе́ць сов.

1. (о многом, о многих) замёрзнуть, озя́бнуть, закочене́ть, окочене́ть;

2. (нек-рое время) помёрзнуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Змерзнуць, замерзнуць на холадзе — пра ўсіх, многіх. — Мусіць жа і падубелі, дзеткі мае? — пытала... [цётка Гарпіна], як толькі ўгледзела нас. Сабаленка.

2. Памерзнуць некаторы час. Падубець на марозе тры гадзіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падубяне́ць, ‑ее, ‑еем, ‑ееце, ‑еюць; зак.

Разм.

1. Стаць цвёрдым, жорсткім ад холаду — пра ўсё, многае.

2. Тое, што і падубець (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падубе́лы замёрзший, озя́бший, закочене́вший, закочене́лый, окочене́вший, окочене́лый; см. падубе́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ По́длабка ’планка, якая прыбіваецца пад з’езджаны полаз у санях’ (Мат. Гом.), подпапка ’тс’ (Сцяц.). Відаць, таго ж паходжання, што і падлу́бак ’планка на полаз’, каранёвая частка якіх выступае таксама ў надставіш ’вузкая планка, што набіваецца на капылы паверх вязоў’, надулубкі ’вязок ў санях’, падубець ’памаразень’, што ідэнтыфікуецца з ‑сіьІЬ‑, гл. даўбаць ’дзяўбаць, рабіць выемку’ (Цыхун, SOr, 39, 281), параўн. таксама надаўб, падпанкі. Сцяцко выводзіць подпапка ад падлапіць ’даць латку’ (Сцяцко, СНЛ, 183). Хутчэй за ўсё — народнаэтымалагічнае асэнсаванне, гл. лапіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)