падзві́жнік

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. падзві́жнік падзві́жнікі
Р. падзві́жніка падзві́жнікаў
Д. падзві́жніку падзві́жнікам
В. падзві́жніка падзві́жнікаў
Т. падзві́жнікам падзві́жнікамі
М. падзві́жніку падзві́жніках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

падзві́жнік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).

Чалавек, які прыняў на сябе цяжкую працу або нягоды, пакуты дзеля дасягнення высокай мэты.

П. навукі.

|| прым. падзві́жніцкі, -ая, -ае.

Падзвіжніцкая праца (самаадданая).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падзві́жнік м., прям., перен. подви́жник

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падзві́жнік, ‑а, м.

1. Чалавек, які ў імя служэння богу падвяргае сябе доўгім малітвам і посту; аскет. Хрысціянску падзвіжнік.

2. Самаадданы працаўнік. Нястомны і вялікі падзвіжнік,.. [Чорны] і ў апошнюю хвіліну жыцця застаўся велічным у сваёй .. сціпласці. Вітка. // чаго. Актыўны, адданы грамадскі дзеяч. Падзвіжнік навукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Падзві́жнік ’чалавек, які ў імя служэння богу падвяргае сябе доўгім малітвам і посту; аскет; самаадданы працаўнік’ (ТСБМ). Запазычанне з рус. подви́жник ’тс’ (Крук., Уплыў, 39). Параўн. подзвіг.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падзві́жніца, ‑ы, ж.

Жан. да падзвіжнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подви́жник прям., перен. падзві́жнік, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аске́т, ‑а, М ‑кеце, м.

1. У старажытнасці — хрысціянскі падзвіжнік, які знясільваў сябе постам і доўгай малітвай.

2. Вельмі ўстрыманы чалавек, які вядзе суровы спосаб жыцця.

[Ад грэч. asketes — падзвіжнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ста́рац, -рца, мн. -рцы, -рцаў, м.

1. Тое, што і жабрак; падарожны (божы) чалавек, вястун. (уст.)

С.-лірнік.

2. Манах, вопытны падзвіжнік, які валодае духоўнай мудрасцю і жыватворнай сілай дапамагаць малітвай і парадай.

Опцінскія старцы.

Празарлівы с.

3. Паважаны стары чалавек.

Мудры с.

|| ж. старчы́ха, -і, ДМ -чы́се, мн. -і, -чы́х.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)