падве́шваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падве́шваю падве́шваем
2-я ас. падве́шваеш падве́шваеце
3-я ас. падве́швае падве́шваюць
Прошлы час
м. падве́шваў падве́швалі
ж. падве́швала
н. падве́швала
Загадны лад
2-я ас. падве́швай падве́швайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падве́шваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

падве́шваць несов. подве́шивать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падве́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падвесіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падве́сіць, -е́шу, -е́сіш, -е́сіць; падве́сь; -е́шаны; зак., каго-што.

Прымацаваць пад чым-н., да чаго-н. у вісячым становішчы.

П. на крук.

П. лямпу пад столлю.

|| незак. падве́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падве́ска, -і, ДМ -ве́сцы, ж. і падве́шванне, -я, н.

|| прым. падве́сачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

подве́шивать несов. падве́шваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падве́шванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. падвешваць — падвесіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падве́швацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да падвесіцца.

2. Зал. да падвешваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падве́швацца несов., возвр., страд. подве́шиваться; см. падве́сіцца, падве́шваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падве́ска, ‑і, ДМ ‑вёсцы; Р мн. ‑сак; ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падвешваць — падвесіць.

2. Прыстасаванне для падвешвання чаго‑н. Падвеска для абажура. □ Чырвоныя водсветы былі на бабінах, што маўкліва плылі на падвесках аўтаматычнай лініі. Савіцкі.

3. Падвясное ўпрыгожанне.

4. У транспартных машынах — прыстасаванне, прызначанае для змякчэння штуршкоў. Рысорныя падвескі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Асве́р ’вага ў студні, рычаг для падымання бярвення’ (ДАБМ, карты, 242–244, тэкст, 807–810), ацьвер, асвір, асверына, асвера, асверг, асверх, свира, свиршня, свирэня, перасвир, перасверт (!), свирэць. Рус. пск., калін. асвер, освер. Ці не сюды ўкр. свірка ’вяроўка, якой замацоўваецца пуга да пугаўя’? Лат. svèrt ’важыць, падважыць’, літ. sver̃ti ’важыць, балансаваць’, svãras ’вага’, лат. svīra, sviris, svērts, svìrts, svir̃kstenis, svirstene, літ. svirksnìs, svar̃tis, svar̃stis ’асвер’. Фрэнкель (949), Фасмер (3, 156–157), Трубачоў (Слав. языкозн., V, 173) лічаць слова роднасным балтыйскім словам. Міклашыч (331) лічыў роднасным балтыйскім мовам слова освиреть (форма асвер у яго слоўніку адсутнічае); Эндзелін (Мюленбах-Эндзелін, 3, 1154) таксама звязваў рус. освер з балтыйскім словам. Краўчук, Цыхун (Лекс. балтызмы, 15, 51), Урбуціс (Baltistica, 5, 1969, 151), Лаучутэ (Kalbotyra, 22, 2, 78), зважаючы на пашырэнне слова на тэрыторыях, сумежных з Літвой і Латвіяй, шэраг форм, блізкіх да балтыйскіх, адсутнасць у славянскім слове ўнутранай матываванасці лічаць асвер і роднасныя ўтварэнні запазычанымі з балтыйскай. З гэтым трэба пагадзіцца, прычым крыніцай шэрагу форм была, відаць, латышская мова. Пачатковае а‑ можа тлумачыцца як фанетычная пратэза (ці як захаванае ад утвараючага дзеяслова прэфіксальнае). Корань узыходзіць да і.-е. *(s)u̯er‑ ’падвешваць, падважваць; цяжкі’ (Покарны, 1150; Траўтман, 296). Гл. свер.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)