паві́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паўю́ |
паўё́м |
| 2-я ас. |
паўе́ш |
паўяце́ |
| 3-я ас. |
паўе́ |
паўю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паві́ў |
павілі́ |
| ж. |
павіла́ |
| н. |
павіло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
паві́ |
паві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паві́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паві́ць сов.
1. (обмотать) пови́ть;
2. (нек-рое время) пови́ть;
3. (всё, многое) свить, переви́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паві́ць, паўю, паўеш, паўе; паўём, паўяце; заг. паві; зак., што.
1. і без дап. Віць некаторы час.
2. Звіць усё, многае. Павіць усе ніткі ў клубок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паві́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад павіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да павіць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паві́ты
1. пови́тый;
2. сви́тый, переви́тый;
1, 2 см. паві́ць 1, 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пачавец́ь ’раздавіць’ (нараўл., Мат. Гом.), папабіць ’паціснуць, падушыць’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Да na‑ і + павіць, параўн. драг. павэтэ ’ціснуць’, беласт. павіті ’душыць, забіваць’, ’моцна біць’, укр. навити ’давіць, мяць’, якія з’яўляюцца старым балтызмам, параўн. літ. čiaupti ’сціскаць (губы)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Павіту́ха 1 ’жанчына, якая дапамагае пры родах’ (ТСБМ, Шат., Сл. Брэс.). Рус. повиту́ха, укр. повиту́ха, польск. дыял. powitucha ’тс’. Усходнеславянскае (польск., мабыць, з беларускай). Ад павіць з суф. ‑ucha. Старажытнасць словаўтварэння (параўн. SP, 1, 75) сведчыць калі не аб праславянскім, то аб дастаткова старым паходжанні слова. Параўн. таксама Фасмер, 3, 294.
Павіту́ха 2 ’пустазелле сямейства павітухавых’ (ТСБМ), ’фасоля, якая ўецца’ (Жд. 2). Рус. повиту́ха ’павітуха, бярозка’. Да павіць < віць з суф. ‑уха (гл. Мяркулава, Очерки, 107 і наст.).
Павіту́ха 3 ’вясёлка’ (Сл. Брэс.). Адзінкавая рэгіянальная назва вясёлкі. Бясспрэчна, утворана ад павіты < павіць з суф. ‑уха (параўн. іншыя назвы вясёлкі: весялуха, мецʼелуха, парадуха і г. д. — гл. Талстой, ОЛА, 974, 29 і наст.), але матывацыю назвы вызначыць цяжка. Магчыма, гэта метафара да павітуха 2, таму што вясёлка «лезе, караскаецца па небу»; не выключана, што семантыка гэтай лексемы асноўвалася і на ўяўленні аб нечым звітым, мнагаслойным. Аддаленай семантычнай паралеллю тут магла б служыць лексема пояс з рознымі вызначэннямі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)