нітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. што. Злучаць, змацоўваць нітамі¹.
2. перан., каго-што. Злучаць, звязваць.
Нітуе вясна сілы.
|| зак. знітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. нітава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нітава́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ніту́ю |
ніту́ем |
| 2-я ас. |
ніту́еш |
ніту́еце |
| 3-я ас. |
ніту́е |
ніту́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нітава́ў |
нітава́лі |
| ж. |
нітава́ла |
| н. |
нітава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ніту́й |
ніту́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ніту́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нітава́ць несов. сбо́лчивать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
1. Злучаць, змацоўваць нітамі 1.
2. перан. Злучаць, звязваць. Прынесла строгі і стройны план — трэцяя бальшавіцкая [вясна першай пяцігодкі]. Нітуе энергію, вядзе напралом, выцягваецца ў чацвёрты год апошні, напорны. Дудар. Пакуль .. [сэрца] б’ецца, пакуль не парвецца жылка, што нітуе яго з целам, ты жывеш. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нітава́ць ’злучаць, склёпваць’ (Нас., Др., Грыг.), ст.-бел. нитовати (1498 г.) ’тс’. Запазычанне з ням. nieten ’тс’ праз польскую мову, параўн. ст.-польск. nitować (Кюнэ, 81; Булыка, Лекс. запазыч., 93).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нітава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. нітаваць і нітавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.
1. гл. нітаваць.
2. што. Пераплесці, злучыць чым-н.
З. правады.
3. перан., каго-што. Аб’яднаць, згуртаваць.
З. брыгаду.
|| незак. зніто́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зніто́ўванне, -я, н.
|| наз. знітава́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нітава́цца, ‑туецца; незак.
1. Злучацца нітамі 1.
2. перан. Злучацца, сплятацца; звязвацца. І песня шчасця чуецца Між сёл і гарадоў, А з песняй той нітуецца Геройства і любоў. Кляшторны. І ўночы Галі не далі спакою думкі: яны нітаваліся адна з адною, і ўсё больш думалася пра Стася. Сабаленка.
3. Зал. да нітаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.
1. Зак. да нітаваць.
2. Пераплесці, злучыць чым‑н. Ломяць галіны. Эх, быў бы тапор — Работа пайшла б весялей і спарней. Плюшчом знітавалі насілкі з галін. А. Вольскі. Сані знітаваў вязамі [Мядзведзіч]. Бялевіч.
3. перан. Звязаць, з’яднаць. Для ўсіх брыгада — так знітаваў Пётр Блахін падначаленых — была родным домам. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)