няўда́лы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
няўда́лы |
няўда́лая |
няўда́лае |
няўда́лыя |
| Р. |
няўда́лага |
няўда́лай няўда́лае |
няўда́лага |
няўда́лых |
| Д. |
няўда́ламу |
няўда́лай |
няўда́ламу |
няўда́лым |
| В. |
няўда́лы (неадуш.) няўда́лага (адуш.) |
няўда́лую |
няўда́лае |
няўда́лыя (неадуш.) няўда́лых (адуш.) |
| Т. |
няўда́лым |
няўда́лай няўда́лаю |
няўда́лым |
няўда́лымі |
| М. |
няўда́лым |
няўда́лай |
няўда́лым |
няўда́лых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
няўда́лы
1. (неуспешный) неуда́чный;
н. дзень — неуда́чный день;
2. (неподходящий) неуда́чный;
н. вы́раз — неуда́чное выраже́ние;
3. (неискусный) коря́вый; нескла́дный;
н. по́чырк — коря́вый (нескла́дный) по́черк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
няўда́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які канчаецца няўдачай; непаспяховы. Хоць рыбалка ў нас была няўдалая, хоць мы і не злавілі ніводнага язя, аднак дзед Мацей быў у добрым гуморы. Ляўданскі. А назаўтра па ўсёй вёсцы было толькі гаворкі, што пра няўдалыя заручыны. Ермаловіч.
2. Не такі, які павінен быць, якога чакалі, якога хацелі. Ліля расказала пра сваё няўдалае жыццё спаважна і грунтоўна. Асіпенка. [Рудзін:] — Дзякаваць богу, жыць можна і дзецям што-небудзь будзе... Толькі за сына баюся я. Нейкі няўдалы ён у мяне, усё з кніжкамі, а да справы зусім не прыглядаецца... Галавач.
3. Які дрэнна ўдаўся; нездавальняючы. Няўдалы малюнак. Няўдалы адказ.
4. Які не адпавядае свайму прызначэнню; няўмелы. Няўдалы ваяка. □ Паніч аж заскрыгатаў зубамі. Цэліўся.. ды не папаў. Вось няўдалы стралец... Бядуля.
5. Нікуды не варты; дрэнны. [Гальвас] дажыў да старасці, няўдалае гаспадаранне год за годам усё больш уганяла яго ў беднасць. Чорны. І вось цяпер палыхае сонца на прасторы і ходзяць людзі, якіх ніяк не адарвеш ад гэтай няўдалай зямлі, ад непраходных нетраў, дзе толькі плодзіцца і звонам звініць адна непалоханая заедзь. Пестрак. // З фізічнымі недахопамі, непрыгожы (пра чалавека). Ці рабіць не ўмею, Ці сама няўдала, Ці цябе, хлапчына, Я не так кахала? Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кікс, -у, м.
Няўдалы ўдар кіем па шары ў більярднай гульні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
беспаспяхо́вы, -ая, -ае.
Які не прыносіць поспеху, не дасягае пэўнай мэты; няўдалы.
Беспаспяховыя пошукі.
|| наз. беспаспяхо́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неуда́чный няўда́чны; (неумелый, плохой) няўда́лы;
неуда́чная охо́та няўда́чнае палява́нне;
неуда́чное выраже́ние няўда́лы вы́раз.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пу́дла, -а, мн. -ы, -аў, н. (разм.).
Промах у стральбе, няўдалы стрэл.
◊
Даць пудла (разм.) —
1) не пацэліць, прамахнуцца;
2) зрабіць памылку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нікчэ́мны, -ая, -ае.
1. Неістотны, нязначны.
Нікчэмная крыўда.
2. Нізкі ў маральных адносінах, нягодны.
Н. чалавек.
3. Вельмі дрэнны, няўдалы, малы.
Н. ўраджай.
|| наз. нікчэ́мнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кікс, ‑у, м.
Няўдалы ўдар кіем па шары ў більярднай гульні.
[Англ. kicks.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няге́глы, -ая, -ае (разм.).
1. Кволы, слабы; няўдалы.
Н. конь.
2. Непрыгожы з выгляду, нязграбны.
Нягеглыя літары.
3. Няўмелы, ні да чаго не здатны.
Нягеглая гаспадыня.
|| наз. няге́гласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)