нязме́рны, -ая, -ае.
1. Вельмі вялікі, які не паддаецца вымярэнню; неабдымны.
Нязмерная прастора.
2. перан. Незвычайна глыбокі, моцны (пра пачуцці).
Нязмернае гора.
|| наз. нязме́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нязме́рны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
нязме́рны |
нязме́рная |
нязме́рнае |
нязме́рныя |
| Р. |
нязме́рнага |
нязме́рнай
нязме́рнае |
нязме́рнага |
нязме́рных |
| Д. |
нязме́рнаму |
нязме́рнай |
нязме́рнаму |
нязме́рным |
| В. |
нязме́рны (неадуш.)
нязме́рнага (адуш.) |
нязме́рную |
нязме́рнае |
нязме́рныя (неадуш.)
нязме́рных (адуш.) |
| Т. |
нязме́рным |
нязме́рнай
нязме́рнаю |
нязме́рным |
нязме́рнымі |
| М. |
нязме́рным |
нязме́рнай |
нязме́рным |
нязме́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нязме́рны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
нязме́рны |
нязме́рная |
нязме́рнае |
нязме́рныя |
| Р. |
нязме́рнага |
нязме́рнай
нязме́рнае |
нязме́рнага |
нязме́рных |
| Д. |
нязме́рнаму |
нязме́рнай |
нязме́рнаму |
нязме́рным |
| В. |
нязме́рны (неадуш.)
нязме́рнага (адуш.) |
нязме́рную |
нязме́рнае |
нязме́рныя (неадуш.)
нязме́рных (адуш.) |
| Т. |
нязме́рным |
нязме́рнай
нязме́рнаю |
нязме́рным |
нязме́рнымі |
| М. |
нязме́рным |
нязме́рнай |
нязме́рным |
нязме́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нязме́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не паддаецца вымярэнню; неабдымны. Ходзіць сонца У нязмернай шыры, Мерыцца нырнуць У пену хваляў. Хведаровіч.
2. перан. Незвычайна глыбокі, моцны (пра пачуцці). Ніхто ж дагэтуль не знайшоў, Чым вымераць нам да Радзімы Сваю нязмерную любоў. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абша́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
Неабсяжная прастора, разлегласць; участак вялікіх памераў.
А. зямлі нязмерны.
Абшары балот.
|| прым. абша́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неизмери́мый нязме́рны, невыме́рны; (непомерный) празме́рны; (несравнимый) непараўна́льны, непараўна́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
забабо́ны, ‑аў; адз. няма.
Вера ў тое, што некаторыя з’явы і падзеі маюць таямнічы сэнс і з’яўляюцца прадказаннем будучага; прымхі. Рэлігійныя забабоны. □ Сабраўся ў старэчай памяці нязмерны запас дзівосных успамінаў, у якіх траплялася здаровая жыццёвая мудрасць з густой сеткай спрадвечных забабонаў. Зарэцкі. — Калі сустрэнеш папа на дарозе — не к дабру, — кажуць людзі. Міхалка плюе, нібы верыць у гэты[я] дурныя забабоны. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абша́р, ‑у, м.
Неабсяжная прастора, разлегласць. А мароз трашчыць сіберны, Пухам крые, пухам сцеле Увесь абшар зямлі нязмерны, Нібы мяккую пасцелю. Гурло. Ад белай пены.. мора здавалася бяскрайнім зімовым абшарам, на якім лютуе завіруха, варочаючы і рассыпаючы высокія снежныя сувеі. Дуброўскі. // Участак вялікіх памераў. Абшары балот. □ І што за Ліпава такое? А гэта — поле маладое Сярод лясоў, як скінуць вокам; На тым абшары, на шырокім, Раскошна нівы красавалі. Колас. [Алёша] глядзеў на поле ў залатых хвалях паспелага жыта ці пшаніцы і адчуваў сябе гаспадаром усяго гэтага абшару. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяско́нцы, ‑ая, ‑ае.
1. Бязмежны, бяскрайні, без канца і пачатку. Недзе ў бясконцым блакіце неба курлыкалі жураўлі. Гамолка.
2. Надзвычай доўгі, працяглы. Бясконцая прамова. Бясконцы шлях. Бясконцая ноч. □ [Вася:] — Я не спаў, добра памятаю, што не спаў, але сніў сны, бясконцыя, цяжкія, жудасныя. Шамякін. // Бесперапынны, няспынны. Бясконцым патокам у гумны Снапы залатыя плылі... Панчанка. // Які ніколі не канчаецца, не змаўкае, працяглы. З вышыні на зямлю лілася бясконцая песня нябачных жаваранкаў. Алешка.
3. Вельмі моцны, нязмерны па сіле праяўлення, па велічыні. У яго [Ляткоўскага] голасе была тая бясконцая радасць жыцця, якую толькі і можна выказаць песняй. Вітка.
4. Які маецца ў вялікай колькасці; шматлікі. Дзе б гэта магло быць? У Мінску? Ці ў адной з гэтых бясконцых вёсак, у якіх пабываў.. [Павел], крочачы па доўгіх франтавых дарогах? Васілёнак. Школа акуналася ў новае жыццё, поўнае бясконцых цікавых таямніц. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)