но́чка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
но́чка |
но́чкі |
| Р. |
но́чкі |
но́чак |
| Д. |
но́чцы |
но́чкам |
| В. |
но́чку |
но́чкі |
| Т. |
но́чкай но́чкаю |
но́чкамі |
| М. |
но́чцы |
но́чках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
но́чка ж., уменьш. (от ноч) но́чка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
но́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Ласк. да ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Но́чка ’назва птушкі’: Чо́рная птушка, лета́е вечером, розбура́е гнёзда (Куч.), ну́чка ’кажан’ (Сіг.), ню́чка ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.), сюды ж ну͡очка ’начны матыль’ (Ніва, 1979, 4 лістап.). Да ноч, параўн. славац. nocka ’начны матыль’, балг. нощно пиле ’кажан’ і пад. Параўн. начні́ца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ноч, -ы, мн. но́чы, начэ́й, нача́м, нача́мі, нача́х, ж.
Частка сутак з вечара да раніцы.
Не спаць начамі.
Зорная н.
○
Палярная ноч — частка года за Палярным кругам, калі сонца не падымаецца над гарызонтам.
◊
Ноч у ноч — кожную ноч.
Рабінавая ноч — цёмная летняя ноч з громам, маланкай, праліўным дажджом або толькі з бесперапыннымі зарніцамі.
|| ласк. но́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж., но́чанька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж. і но́чачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. начны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
но́ченька ласк. но́чка, -кі ж., но́чачка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падмо́кнуць, ‑не; зак.
Крыху намокнуць. Валёнкі падмоклі. □ Калі падмокнуць запалкі, мы папаскачам .. сёння, відаць, будзе для нас вераб’іная ночка. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́вачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Ласк. да дзяўчына. Пятрова ночка невялічка, ды не выспалася дзевачка. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачарава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак., кім-чым.
Залюбавацца, прыйсці ў захапленне. Іншы раз [начлежнікі] гэтак зачаруюцца якім-небудзь прыгожым сказам, што не пабачаць, як і ночка прабяжыць. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каля́дны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да каляд; такі, які бывае на каляды. Калядныя песні. Калядныя маразы. □ Калядная ночка ўвесь свет пакрывае, Па белай ад пуху зямельцы снуе. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)