нема́я сущ. няма́я, -мо́й ж.; не́мка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

няма́я сущ. нема́я

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

не́мы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. не́мы не́мая не́мае не́мыя
Р. не́мага не́май
не́мае		 не́мага не́мых
Д. не́маму не́май не́маму не́мым
В. не́мы (неадуш.)
не́мага (адуш.)		 не́мую не́мае не́мыя (неадуш.)
не́мых (адуш.)
Т. не́мым не́май
не́маю		 не́мым не́мымі
М. не́мым не́май не́мым не́мых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

не́мка I ж. не́мка

не́мка II ж., разг. нема́я

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

немо́й

1. прил., в разн. знач. нямы́;

немо́й челове́к нямы́ чалаве́к, нямко́;

нема́я тишина́ перен. няма́я цішыня́;

нема́я ка́рта няма́я ка́рта;

нема́я а́збука няма́я а́збука;

2. сущ. нямы́, -мо́га м., нямко́, -ка́ м.; не́мец, -мца м.;

◊

нем, как ры́ба (как моги́ла) нямы́, як ры́ба (як магі́ла).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нямы́

1. прил., в разн. знач. немо́й; (исполненный тишины — ещё) безмо́лвный;

н. чалаве́к — немо́й челове́к;

няма́я цішыня́ — нема́я (безмо́лвная) тишина́;

2. в знач. сущ. немо́й;

○ няма́я а́збука — нема́я а́збука;

няма́я ка́рта — нема́я ка́рта;

нямо́е кіно́ — немо́е кино́;

◊ н. як ры́ба — нем (немо́й) как ры́ба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

а́збука ж., прям., перен. а́збука;

а. наву́кі — а́збука нау́ки;

○ а. Мо́рзэ — а́збука Мо́рзе;

но́тная а. — но́тная а́збука;

◊ няма́я а. — нема́я а́збука

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Няма́ ’няма, рус. нет’ (Нас., Мал., Гарэц., Касп., Шат., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ), нема́ ’тс’ (ТС, Сл. ПЗБ, Ян.), німа́ ’тс’ (Яруш., Касп., Кліх, Бяльк., Сл. ПЗБ), ст.-бел. нима, нема (XVI ст., Карскі 2-3, 77), укр. нема(е), польск. nie ma, чэш. дыял. nima, славац. néma, níma, в.-луж. nima, серб.-харв. нема, макед. нема, балг. ня́ма. Форма 3 ас. адз. л. ад *ne (адмоўе) і *jьměti (гл. мець); сцяжэнне адбылося самастойна ў асобных славянскіх мовах, параўн. ст.-слав. не имамь (інф. не имѣти), балг. нямам, серб.-харв. не̑мāм (не́мати), славен. nímam, némam (nímati) і пад., гл. Карскі 2-3, 77; Дурыданаў, Зб. Мірчаву, 1979, 156; таксама як і страта прэдыкатыўнасці, параўн. бел. дыял. нема семяно́ (Карскі 2-3, 369). Няма падстаў насуперак Кюнэ (Poln., 81) разглядаць бел. няма як паланізм, параўн. несцягнутую дзеяслоўную форму ў немаека ’няма, нямашака’ (ТС), нымайка ’тс’ (Сл. Брэс.). Пра адносную старажытнасць бел. няма сведчаць спалучэнні тыпу няма‑дзе, няма‑калі, няма‑каго (Гарэц.), што адпавядаюць рус. негде, некогда, некого і пад. (Карскі 2-3, 451), параўн. таксама спецыфічную паралель балг. дыял. не ми е ко́ли ’мне няма калі, няма часу’, серб.-харв. дыял. немая ко̏ље ’тс’ (БЕ, 1978, 6, 525).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́рта ж., в разн. знач. ка́рта;

тапаграфі́чная к. — топографи́ческая ка́рта;

санато́рная к. — санато́рная ка́рта;

кало́да карт — коло́да карт;

гуля́ць у ~ты — игра́ть в ка́рты;

○ ко́нтурная к. — ко́нтурная ка́рта;

няма́я к. — нема́я ка́рта;

сінапты́чная к. — синопти́ческая ка́рта;

◊ к. бі́та — ка́рта би́та;

(і) ка́рты ў ру́кі — (и) ка́рты в ру́ки;

раскры́ць ка́рты — раскры́ть ка́рты;

ста́віць на ка́рту — ста́вить на ка́рту;

зблы́таць ка́рты — спу́тать ка́рты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)