на́цыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. на́цыя на́цыі
Р. на́цыі на́цый
Д. на́цыі на́цыям
В. на́цыю на́цыі
Т. на́цыяй
на́цыяю		 на́цыямі
М. на́цыі на́цыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

на́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Гістарычна ўстойлівая супольнасць людзей, якая ўтвараецца ў працэсе фарміравання агульнасці іх тэрыторыі, эканамічных сувязей, літаратурнай мовы, асаблівасцей культуры і духоўнага аблічча.

Права нацый на самавызначэнне.

2. У некаторых спалучэннях: краіна, дзяржава.

Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́цыя ж. на́ция

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́цыя, ‑і, ж.

1. Гістарычная супольнасць людзей, якая склалася ў ходзе фарміравання агульнасці іх тэрыторыі, эканамічных сувязей, мовы, культуры, псіхічных рыс. Права нацый на самавызначэнне. □ Нацыі непазбежны прадукт і непазбежная форма буржуазнай эпохі грамадскага развіцця. Ленін.

2. Дзяржава, краіна. Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.

[Ад лац. natio — племя, народ.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

На́цыя ’нацыя, нацыянальнасць, народ’ (Яруш., Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), на́цыя ’парода’ (Растарг.), нацая ’нацыя; мова; вёска’ (Ян.). Ст.-бел. нацыя (нацея, нация) ’народ, народнасць’ (1589 г.) са ст.-польск. nacyja, што ў сваю чаргу з лац. natio (Булыка, Лекс. запазыч., 32); магчыма, паўторнае запазычанне ў сучасную беларускую літаратурную мову з рус. нация (Крукоўскі, Уплыў, 81), адкуль трапіла і ў гаворкі; падобным шляхам праніклі таксама нацыянальны, нацыяналіст, нацыяналізм і інш. з адпаведнай адаптацыяй да норм новай беларускай літаратурнай мовы (‑ыя‑ на месцы рус. ‑ио‑ і інш.). Цікава, што ў выніку самастойнага развіцця ў народнай мове ўзноўлена адно з першасных значэнняў лац. natio — ’парода’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

э́тнас, -у, м. (спец.).

Від устойлівай сацыяльнай групоўкі людзей, што ўзнік гістарычна (племя, народнасць, нацыя).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наро́д

‘нацыя, насельніцтва краіны’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. наро́д наро́ды
Р. наро́да наро́даў
Д. наро́ду наро́дам
В. наро́д наро́ды
Т. наро́дам наро́дамі
М. наро́дзе наро́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

этні́чны, -ая, -ае.

Які мае адносіны да якога-н. народа.

Э. склад насельніцтва.

○

Этнічная супольнасць — устойлівая сацыяльная група людзей (племя, народнасць, нацыя), якая ўзнікла гістарычна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нацыяна́льнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Тое што і нацыя (у 1 знач.).

2. Прыналежнасць да той ці іншай нацыі.

Беларус па нацыянальнасці.

Людзі розных нацыянальнасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мексіка́нцы, ‑аў; адз. мексіканец, ‑нца, м.; мексіканка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. мексіканкі, ‑нак; ж.

Нацыя, асноўнае насельніцтва Мексікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)