нахму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. Стаць хмурым, панурым.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным, цёмным (аб прадметах і з’явах прыроды).
Неба нахмурылася.
|| незак. нахму́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахму́рыцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нахму́руся |
нахму́рымся |
| 2-я ас. |
нахму́рышся |
нахму́рыцеся |
| 3-я ас. |
нахму́рыцца |
нахму́рацца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нахму́рыўся |
нахму́рыліся |
| ж. |
нахму́рылася |
| н. |
нахму́рылася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нахму́рся |
нахму́рцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
нахму́рыўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нахму́рыцца сов. нахму́риться; насу́питься
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нахму́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Стаць хмурным, панурым. Бацька нахмурыўся і паказаў рукою на папружку. Лужанін. [Дзіміна] зноў прамаўчала, нахмурылася і механічна паправіла валасы, якія выбіліся з-пад берэта. Карпаў. // Наморшчыцца, насупіцца, выказваючы суровасць, задуменнасць, заклапочанасць (пра лоб, твар, бровы). Твар прэзідэнта нахмурыўся, па вачах, якія раптам звузіліся, можна было бачыць, як упарта працавала яго думка. Гамолка.
2. перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным, цёмным (аб прадметах і з’явах прыроды). Возера нахмурылася, і цяжкія хвалі плёскаліся аб бераг. Пестрак. І нахмурылася неба, цёмныя хмары павіслі нізка над зямлёю. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахму́риться нахму́рыцца; насу́піцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
принахму́риться (тро́хі) нахму́рыцца, (тро́хі) насу́піцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нахму́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да нахмурыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панахму́рвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Нахмурыцца — пра ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панасу́плівацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Насупіцца, нахмурыцца — пра ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Насу́па ’пануры, злосны чалавек’ (Марц., Бяльк.), насупава́ты ’няветлівы, змрочны чалавек’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.), насупя́чыцца ’нахмурыцца’ (ТС), насу́піцца ’пакрыўдзіцца да слёз’ (Юрч. Сін.), ’нахмурыцца; натапырыцца’ (Сл. ПЗБ, ТС, Пятк. 2), ст.-бел. насупиласѧ кожа на лици (XVI ст., Карскі 2-3, 283), укр. насу́питися ’нахмурыцца’, насу́пуватий ’які мае суровы выгляд’, рус. насу́питься ’нахмурыцца’. Да су́піць ’хмурыць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)