натру́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што.

Працяглай або цяжкай працай стаміць, давесці да хваравітага стану.

Н. ногі.

Натруджаныя рукі.

|| незак. натру́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

натру́дзіць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. натру́джу натру́дзім
2-я ас. натру́дзіш натру́дзіце
3-я ас. натру́дзіць натру́дзяць
Прошлы час
м. натру́дзіў натру́дзілі
ж. натру́дзіла
н. натру́дзіла
Загадны лад
2-я ас. натру́дзь натру́дзьце
Дзеепрыслоўе
прош. час натру́дзіўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

натру́дзіць сов. натруди́ть;

н. ру́кі — натруди́ть ру́ки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

натру́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Стаміць, давесці да хваравітага стану (працяглай або цяжкай працай, хадой і пад.). З лесу выходзім, калі сонца ўжо схіліла на захад. Бацька дужа натрудзіў ногі і.. ледзь наспявае за мною. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Натрудзі́ць ’стаміць, давесці да хваравітасці’ (Сл. ПЗБ), ’патрывожыць, натаміць і без таго стомленыя ці хворыя часткі цела; прычыніць боль, муку таму, хто нямоглы, хваравіты’ (Нас., Гарэц.), ’навярэдзіць’ (Некр., ТС). Гл. труд, трудзі́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наломи́ть сов., разг. налама́ць, натру́дзіць;

наломи́ть спи́ну налама́ць (натру́дзіць) спі́ну.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

натру́джаны натру́женный; см. натру́дзіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

натру́джваць несов. натру́живать; см. натру́дзіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перетруди́ть сов., разг. натрудзі́ць, наверадзі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нату́заць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

1. Тузаючы, ушчуць, пакараць.

Н. за валасы.

2. Натрудзіць цяжкай працай (разм.).

Н. рукі за дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)