натапы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; зак.
1. Пра поўсць, шчацінне, пер’е і пад.: падняцца тарчма.
Поўсць натапырылася.
2. Уздуцца, прыўзняцца (разм.).
Сукенка натапырылася.
|| незак. натапы́рвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натапы́рыцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
натапы́руся |
натапы́рымся |
| 2-я ас. |
натапы́рышся |
натапы́рыцеся |
| 3-я ас. |
натапы́рыцца |
натапы́рацца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
натапы́рыўся |
натапы́рыліся |
| ж. |
натапы́рылася |
| н. |
натапы́рылася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
натапы́рся |
натапы́рцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
натапы́рыўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
натапы́рыцца сов.
1. встопо́рщиться; (поднять шерсть, щетину — ещё) ощети́ниться; взъеро́шиться; (поднять перья — ещё) нахо́хлиться;
2. насторожи́ть у́ши
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натапы́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Падняцца тарчма, наставіцца (пра поўсць, шчацінне, пер’е і пад.). Аўчарка загыр[к]ала, поўсць на хібе натапырылася, заварушылася. Шахавец. Агнёў маўчаў.. Густыя бровы яшчэ больш натапырыліся, вусны моцна сціснуліся, а вочы патухлі. Асіпенка. // Падняць тарчма на сабе поўсць, пер’е і пад., рыхтуючыся да абароны ці нападу. Дзеці кінуліся за ім, паспрабавалі маніць яго.. [з-пад століка], але кацянё натапырылася, зафыркала і выйсці не жадала. Васілевіч.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Уздуцца, прыўзняцца. Плашч натапырыўся. □ На грудзях прасціна натапырылася — там былі.. рукі [мужа]. Васілёнак.
3. перан. Надзьмуцца, прыняць ваяўнічы выгляд; ускіпець, раззлавацца. [Ходас:] — Ты працаваць сюды прыйшоў ці забаўляцца? — А што? — адразу натапырыўся Славік. Шамякін. Старога як апяклі яго словы. Ён натапырыўся, пеўнем падскочыў да танкіста. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
встопо́рщиться натапы́рыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ощети́ниться ашчаці́ніцца, натапы́рыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наерши́ться сов., прост. ашчаці́ніцца, натапы́рыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
панатапы́рвацца, ‑аецца; зак.
Натапырыцца — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взъеро́шиться разг. узлахма́ціцца, ускалма́ціцца, ускудла́ціцца; натапы́рыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натапы́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да натапырыцца.
2. Зал. да натапырваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)