насмяя́цца, -мяю́ся, -мяе́шся, -мяе́цца; -мяёмся, -меяце́ся, -мяю́цца; -ме́йся; зак.
1. Уволю пасмяяцца (разм.).
Н. ў час спектакля.
2. з каго-чаго, над кім-чым і без дап. Аднесціся да каго-, чаго-н. з насмешкай; абразіць.
Н. над пачуццямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насмяя́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
насмяю́ся |
насмяё́мся |
| 2-я ас. |
насмяе́шся |
насмеяце́ся |
| 3-я ас. |
насмяе́цца |
насмяю́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
насмяя́ўся |
насмяя́ліся |
| ж. |
насмяя́лася |
| н. |
насмяя́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
насме́йся |
насме́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
насмяя́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
насмяя́цца сов.
1. (вдоволь посмеяться) насмея́ться;
2. (з каго, чаго) насмея́ться (над кем, чем); надруга́ться (над кем, чем)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насмяя́цца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; ‑смяёмся, ‑смеяцеся; заг. насмейся; зак.
1. Разм. Уволю, многа пасмяяцца. І нажартаваўся Міканор, і насмяяўся, гледзячы на малых. Мележ.
2. з каго-чаго, над кім-чым і без дап. Аднесціся да каго‑, чаго‑н. з насмешкай, злосна пасмяяцца; абразіць. А ў Маланкі камень-сэрца, Як спаткае — пасмяецца! Броўка. Пасмяяліся над самым святым. Захацелася плакаць. Але не, ён не заплача. Паўлаў. [Зоська:] — Баюся я за цябе ісці, кінеш мяне, насмяешся, а чаго добрага і біць будзеш. Скрыпка. Кацёл з гаршка не пасмяецца, бо абодва чорныя. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́смеяться разг. вы́смеяцца; (насмеяться) насмяя́цца; (громко) нарагата́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насмея́ться сов.
1. (вдоволь) насмяя́цца;
2. (над кем, чем) насмяя́цца (з каго, чаго); накпі́ць (з каго, чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Нахлепяста́цца ’насмяяцца’ (Яўс.). Гл. хлепястицца ’рагатаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нарагата́цца, ‑гачуся, ‑гочашся, ‑гочацца; зак.
Разм. Уволю, многа парагатаць; насмяяцца. Усе выйшлі з-за стала, і ніхто не ведаў, ці гэта праўду расказваў Сабастыян Рамашка, ці выдумляў.. Але шчыра нарагаталіся ўсе. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наглумі́цца, ‑глумлюся, ‑глумішся, ‑глуміцца; зак., над кім-чым, з каго-чаго і без дап.
Насмяяцца або наздзекавацца з каго‑, чаго‑н. Самому сабе не мог прызнацца Ільюк, што над ім, Шэметам, так маглі наглуміцца некрашоўскія мужыкі. Лобан. І заўсёды вось гэтак: прыбягуць [хлопцы], .. наглумяцца, наскубуць за валасы — і пабеглі. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надруга́ться сов. наздзе́кавацца, насмяя́цца, накпі́ць (з каго, чаго); (оскорбить) знява́жыць, абра́зіць (каго, што); (обесчестить) абнясла́віць, знясла́віць, аганьбава́ць (каго, што); (изнасиловать) згва́лціць, згвалтава́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)