наперарэ́з.
1. прысл. Перасякаючы чый-н. шлях.
Кінуцца н.
2. прыназ. з Д. Выражае прасторавыя адносіны: ужыв. пры назве асобы ці прадмета, шлях якіх хто-, што-н. перасякае.
Бегчы н. машыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наперарэ́з
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| наперарэ́з |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наперарэ́з
прыназоўнік
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наперарэ́з
1. нареч. наперере́з;
дзе́ці бягу́ць н. — де́ти бегу́т наперере́з;
2. предлог с дат. наперере́з;
яна́ кру́та ве́рне свой чо́вен н. друго́му чо́ўну — она́ кру́то повора́чивает свой чёлн наперере́з друго́му челну́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наперарэ́з,
1. прысл. Перасякаючы чын‑н. шлях, напрамак руху каго‑, чаго‑н. Славік завыў ад шаленства і не падхапіўся, а папоўз да стрэльбы. Тарас кінуўся наперарэз. Шамякін. // Перасякаючы што‑н. Забегалі вочы ў Тамаша, ён наперарэз цераз пляц хутка пайшоў, каб паглядзець кароў. Гурскі.
2. прыназ. з Д. Спалучэнне з прыназ. «наперарэз» выражае прасторавыя адносіны: ужываецца пры назве асобы ці прадмета, шлях якіх хто‑, што‑н. перасякае. Бегчы наперарэз машыне. □ Аўгіня пускаецца на хітрасць: яна крута верне свой човен наперарэз Мартынаваму чоўну. Колас. [Клямт] раптам кінуўся ў поле, стараючыся дапасці да кустоў, але заўважыў, што справа наперарэз яму бягуць два байцы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наперарэз; напярэймы (разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
перахва́тчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, хто перахватвае, ідзе каму-н. наперарэз.
Самалёт-п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наперере́з нареч. наперарэ́з; напярэ́ймы; напярэ́хваткі;
идти́ наперере́з ісці́ наперарэ́з (напярэ́ймы, напярэ́хваткі).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наперехва́т нареч., обл. напярэ́ймы, наперарэ́з.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уперахва́т, прысл.
Разм.
1. Перахватваючы рукой (рукамі). Цягнуць вяроўку ўперахват.
2. Наперарэз каму‑, чаму‑н., каб перахваціць каго‑, што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)