напалі́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
напалю́ |
напа́лім |
| 2-я ас. |
напа́ліш |
напа́ліце |
| 3-я ас. |
напа́ліць |
напа́ляць |
| Прошлы час |
| м. |
напалі́ў |
напалі́лі |
| ж. |
напалі́ла |
| н. |
напалі́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
напалі́ |
напалі́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
напалі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
напалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак.
1. што і ў чым. Нагрэць паленнем¹ (у 4 знач.).
Н. у хаце.
2. што. Нагрэць да вельмі высокай тэмпературы.
Н. жалеза.
3. чаго. Нагатаваць у нейкай колькасці шляхам перапальвання.
Н. вугалю з дрэва.
4. чаго. Расходаваць у нейкай колькасці (разм.).
Н. электрычнасці на сто рублёў.
|| незак. напа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. напа́л, -у, м. і напа́льванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напалі́ць сов.
1. (печь и т.п.) натопи́ть;
2. накали́ть; прокали́ть;
н. цвік — накали́ть (прокали́ть) гвоздь;
3. (наготовить посредством пережигания) наже́чь;
н. ву́галю — наже́чь угля́;
4. разг. (сжечь в каком-л. количестве) наже́чь;
н. электры́чнасці на ты́сячы рублёў — наже́чь электри́чества на ты́сячи рубле́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напалі́ць, ‑палю, ‑паліш, ‑паліць; зак.
1. што і ў чым. Нагрэць паленнем 1 (пра печы, грубкі). Стораж Піліп, не скупячыся, напаліў печы. Колас. // Падняць тэмпературу ў памяшканні. Напаліць у хаце. □ Аддубасілі.. [мужа Амельяніхі] панскія служкі ў лесе, куды ён пайшоў назбіраць галля, каб напаліць у лазні. Кавалёў.
2. што. Нагрэць да вельмі высокай тэмпературы. Напаліць жалеза. Сонца напаліла зямлю. □ Сонца ўсё перагрэла, напаліла да апошняй мяжы, здаецца, расплавілася само. Ракітны.
3. чаго. Нагатаваць у нейкай колькасці шляхам перапальвання. Напаліць вугалю з дрэва.
4. чаго. Разм. Расходаваць у нейкай колькасці. Напаліць электрычнасці на два рублі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́л, -у, м.
1. гл. напаліць.
2. Ступень свячэння напаленага цела.
Н. ніці лямпачкі.
3. перан. Стан узбуджанасці, хвалявання.
Спрэчкі дасягнулі напалу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падгартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Крыху, злёгку напаліць, нагрэць; напаліць, нагрэць дадаткова, яшчэ крыху.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да напаліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́лены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад напаліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папа́лены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад напаліць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
натопи́тьI сов. (печь) напалі́ць; (помещение) нацяплі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)