налі́ў, -лі́ву, м.

1. гл. наліць.

Н. бензіну ў цыстэрны.

2. Ступень напоўненасці чаго-н. вадкасцю.

Бутэлька з няпоўным налівам.

3. Набуханне сокамі пладоў, зерня.

Н. зерня.

4. Пухліна на назе ў каня (спец.).

○

Белы наліў — гатунак ранніх яблыкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

налі́ў

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. налі́ў налі́вы
Р. налі́ву налі́ваў
Д. налі́ву налі́вам
В. налі́ў налі́вы
Т. налі́вам налі́вамі
М. налі́ве налі́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

налі́ў, -лі́ву м., в разн. знач. нали́в;

бутэ́лька няпо́ўнага налі́ву — буты́лка непо́лного нали́ва;

н. зе́рня — нали́в зерна́;

у каня́ зрабі́ліся налі́вы — вет. у ло́шади сде́лались нали́вы;

○ бе́лы н. — (сорт яблок) бе́лый нали́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

налі́ў, ‑ліву, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. наліваць — наліць.

2. Вынік такога дзеяння. Бутэлька з няпоўным налівам.

3. Набуханне ад прытоку сокаў (пра плады, верне і пад.). Перыяд наліву зерня. // Напоўненасць сокамі пладоў, зярнят. Ячмень сярэдняга наліву.

4. Спец. Пухліна на назе ў каня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

налі́ць, -лью́, -лье́ш, -лье́; -льём, -льяце́, -лью́ць і -лію́, -ліе́ш, -ліе́; -ліём, -ліяце́, -лію́ць; налі́ў, -ліла́, -ліло́; налі́; -лі́ты; зак.

1. што і чаго. Уліць або, уліваючы, напоўніць што-н.

Н. кубак кавы.

2. без дап. Тое, што і наліцца (у 4 знач.; разм.).

Жыта ўжо наліло.

3. перан.; што. Напоўніць якой-н. якасцю, якім-н. пачуццём, адчуваннем.

4. чаго. Разліць па паверхні.

Н. на стол малака.

5. чаго. Вырабіць, падрыхтаваць ліццём нейкую колькасць чаго-н.

Н. свінцовых куль.

|| незак. наліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. налі́ў, -лі́ву, м. (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нали́в м.

1. (действие) наліва́нне, -ння ср.; (результат действия) налі́ў, -лі́ву м.; (вливание) уліва́нне, -ння ср.;

2. (приток сока в плодах, зерне) наліва́нне, -ння ср., налі́ў, -лі́ву м.;

вре́мя нали́ва зерна́ час наліва́ння (налі́ву) зе́рня;

бе́лый нали́в сад. бе́лы налі́ў;

3. вет. налі́ў, -лі́ва м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напі́ць, ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑п’яце; пр. наліў, ‑піла, ‑піло; зак.

Разм. Выпіць на нейкую суму. Спярша яшчэ тое-сёе разумеючы, Віктар прыкідваў у галаве, на колькі ён наліў. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

налі́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. налью́
налію́		 наліё́м
нальё́м
2-я ас. налье́ш
наліе́ш		 наліяце́
нальяце́
3-я ас. налье́
наліе́		 налью́ць
налію́ць
Прошлы час
м. налі́ў налілі́
ж. наліла́
н. наліло́
Загадны лад
2-я ас. налі́ налі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час налі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

партве́йн, ‑у, м.

Гатунак моцнага вінаграднай віна. Пазіраючы на аднаго Яўгена, Міхал адкаркаваў бутэлькі, наліў сабе і яму гарэлкі, Арыне з Лёдзяй — партвейну. Карпаў.

[Ням. Portwein.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкаркава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.

Выняць корак, затычку з чаго‑н.; адаткнуць, адкрыць. Аднекуль паявілася шклянка, Пачосак адкаркаваў пляшку і наліў поўную Андрэю. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)