найграва́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
найграва́ю |
найграва́ем |
| 2-я ас. |
найграва́еш |
найграва́еце |
| 3-я ас. |
найграва́е |
найграва́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
найграва́ў |
найграва́лі |
| ж. |
найграва́ла |
| н. |
найграва́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
найграва́й |
найграва́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
найграва́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
найграва́ць несов. наи́грывать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
найграва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да найграць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наи́грывать несов. найграва́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
найграва́цца, ‑аецца; незак.
Зал. да найграваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрэ́нькваць
‘брынкаць, найграваць на струнным шчыпковым музычным інструменце што-небудзь (мелодыю) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
патрэ́нькваю |
патрэ́нькваем |
| 2-я ас. |
патрэ́нькваеш |
патрэ́нькваеце |
| 3-я ас. |
патрэ́ньквае |
патрэ́нькваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
патрэ́нькваў |
патрэ́ньквалі |
| ж. |
патрэ́ньквала |
| н. |
патрэ́ньквала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
патрэ́ньквай |
патрэ́ньквайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
патрэ́нькваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Выціна́ць ’найграваць, напяваць’ (БРС); ’патончвацца ў ігры, спеве’ (Касп.); ’пець не словамі, а мелодыяй’ (Бір. Дзярж.), вытнуць ’выдатна сыграць на чым-небудзь’ (Сцяшк.). Укр. витина́ти ’высякаць, выразаць’; ’рабіць што-небудзь з запалам, з сілай (витина́ти гопака)’, польск. wycinać ’тс’. Да тнуць, цінаць (гл.). У семантычных адносінах параўн. рус. откалывать (трепака).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выціна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Старанна выводзіць якую‑н. мелодыю, гук; найграваць, напяваць. [Саколіч] далікатна выцінаў на скрыпцы. Вітка. [Яська:] — Грай, дударыку, грай, А ты, муха, выцінай! Колас. Пасля Лізавета і Наталля выціналі голасам польку і колькі разоў прайшлі танцам па хаце. Чорны.
2. Вырэзваць з паперы ці якога іншага матэрыялу што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́нькаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Найграваць (на струнным шчыпковым музычным інструменце), брынкаць. [Антон] паклаў сабе на калені мандаліну, на якой толькі што ціха трэнькаў, і слухаў далёкае пагрукванне. Савіцкі. У хаце ёсць мандаліна, на якой даволі прыстойна трэнькаюць. Навуменка.
2. Гучаць, утвараць адрывістыя, брынклівыя гукі (пра шчыпковыя музычныя інструменты). У кухні перасталі трэнькаць струны мандаліны. Карпюк. // Звінець. Гараць кастры, усюды гамонка, галасы, коні пасвяцца пад ляском і трэнькаюць званкамі. Ракітны. // Утвараць гукі, падобныя на брынканне струн (пра птушак, насякомых). За абедам збіралася ўся сям’я. Дзеці сварыліся з-за кавалкаў мяса. Дамавіта трэнькаў цвыркун пад печчу. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)