надзіма́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
надзіма́юся |
надзіма́емся |
| 2-я ас. |
надзіма́ешся |
надзіма́ецеся |
| 3-я ас. |
надзіма́ецца |
надзіма́юцца |
| Прошлы час |
| м. |
надзіма́ўся |
надзіма́ліся |
| ж. |
надзіма́лася |
| н. |
надзіма́лася |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
надзіма́йся |
надзіма́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
надзіма́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надзіма́цца несов.
1. (наполняться воздухом) надува́ться;
2. (съёживаться, взъерошив перья — о птицах) нахо́хливаться, хо́хлиться;
3. перен., разг. (обижаться) надува́ться, ду́ться;
4. перен., разг. (важничать) пы́житься, ду́ться;
5. страд. надува́ться; см. надзіма́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надзіма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да надзьмуцца.
2. Зал. да надзімаць (гл. надзьмуць у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзьму́цца, -дзьму́ся, -дзьме́шся, -дзьме́цца; -дзьмёмся, -дзьмяце́ся, -дзьму́цца; -дзьмі́ся; зак.
1. Напоўніцца паветрам, газам, зрабіцца пругкім; нацягнуцца ад ветру.
Ветразь надзьмуўся.
2. Пра птушак: натапырыцца, падняўшы пер’е.
3. перан. Пакрыўдзіцца, нахмурыцца, зрабіць нездаволены выраз твару (разм.).
4. перан. Стаць важным, прыняць ганарысты выгляд (разм.).
◊
Надзьмуцца як мыш на крупы (разм.) — пра чалавека, які мае пакрыўджаны, нездаволены выгляд.
|| незак. надзіма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахо́хливаться
1. надзіма́цца, натапы́рвацца;
2. перен. надзіма́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пузы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; незак. (разм.).
1. Узнімацца, пакрывацца пузырамі.
Раствор пузырыцца.
2. Пра тканіну, адзенне: надзімацца ад ветру.
Кашуля пузырыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хо́хлиться
1. (о птицах) надзіма́цца, натапы́рвацца;
2. перен. (принимать мрачный, унылый вид) разг. надзіма́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́русить несов., разг. надзіма́цца ад ве́тру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
придува́ться страд. надзіма́цца, прыно́сіцца, нано́сіцца; см. придува́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Куцю́рыцца ’натапырвацца, надзімацца’ (Сл. паўн.-зах.). Кантамінацыя чапурыцца (гл.) ’надзімацца’, тапыріцца (гл.) ’тс’ і куцы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)