надзе́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. надзе́л надзе́лы
Р. надзе́лу надзе́лаў
Д. надзе́лу надзе́лам
В. надзе́л надзе́лы
Т. надзе́лам надзе́ламі
М. надзе́ле надзе́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

надзе́л, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. гл. надзяліць.

2. -а. Зямельны ўчастак, які выдаваўся сялянскай сям’і.

Зямельны н.

|| прым. надзе́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надзе́л м.

1. -лу (действие) наде́л; наделе́ние ср.;

2. -ла (участок) наде́л; наре́з;

зяме́льны н. — земе́льный наде́л (наре́з)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

надзе́л, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падзяліць.

2. Зямельны ўчастак, які выдзяляўся сялянскай сям’і. Бацька Бабейкі меў зямельны надзел з трох дзесяцін, раскіданых дробнымі шнуркамі ў розных мясцінах, на палянахастраўках між лесу і балот. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надзялі́ць, -дзялю́, -дзе́ліш, -дзе́ліць; -дзе́лены; зак., каго-што кім-чым.

1. Даць у асабістае карыстанне, выдзеліць як долю.

Н. зямлёю.

2. Даць як гасцінец, падарунак, падарыць.

Н. дзяцей цукеркамі.

3. перан. Адарыць каго-н. якімі-н. якасцямі (сілай, здольнасцямі і пад.).

Н. вялікай сілай волі.

Н. уладай.

|| незак. надзяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. надзе́л, -у, м. і надзяле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наде́л надзе́л, -ла м.;

земе́льный наде́л зяме́льны надзе́л.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сусе́дні, -яя, -яе.

Размешчаны па суседстве, блізка, побач з кім-, чым-н.

С. надзел зямлі.

Суседняя краіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабо́льшыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., што.

Зрабіць большым па колькасці, памеры, аб’ёме і пад.

П. зямельны надзел.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жабра́цкі, -ая, -ае.

1. Такі, як у жабрака, які ўласцівы, належыць яму.

Жабрацкая торба.

Жабрацкае жыццё.

2. перан. Вельмі бедны, мізэрны.

Ж. надзел.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзесяці́на, -ы, мн. -ы, -цін, ж. (гіст.).

1. Старая руская мера зямельнай плошчы, роўная 1,09 гектара.

2. Падатак на карысць царквы ў памеры адной дзясятай часткі даходу.

|| прым. дзесяці́нны, -ая, -ае.

Д. надзел зямлі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)