нада́лей
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
нада́лей
надале́й |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надале́й, прысл.
На будучы час, на потым.
Падтрымліваць і н. сяброўскія адносіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надале́й нареч., разг.
1. впредь; в бу́дущем;
каб н. ве́далі — чтобы впредь (в бу́дущем) зна́ли;
2. на пото́м;
адкла́сці н. — отложи́ть на пото́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нада́лей і надале́й, прысл.
На будучы час, на потым. Кантракта надалей.. [пан] не падпісаў. Бядуля. Заставацца ў шэрым драўляным доміку надалей было немагчыма. Нядзведскі. [Чалавек] сядзеў, азіраўся навокал, усё адцягваў надалей сваё рашэнне. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
впредь нареч. надале́й, у дале́йшым.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дэзавуі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., каго (што).
У міжнародным праве: аб’явіць (аб’яўляць) аб нязгодзе з дзеяннямі даверанай асобы (дыпламатычнага прадстаўніка) або аб пазбаўленні яго права дзейнічаць надалей ад імя свайго ўрада.
Д. пасла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надлі́ць, надалей, надальеш, надалье; надальём, надальяце і надлію, надліеш, надліе; надліём, надліяце; пр. надліў, ‑ліла, ‑ліло; заг. надлі; зак., што з чаго.
Выліць частку вадкасці з чаго‑н. Надліць малако са шклянкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Напе́рад ’уперад’ (ТСБМ, Ян.), наперэ́д ’тс’ (ТС), напе́рад, наперэ́д, напярод ’раней’, ’спачатку’ (Жд. 2, Ян., ТС; пруж., Сл. ПЗБ), укр. наперед ’уперад’, ’спачатку’, ’надалей’, рус. наперёд ’раней’, ’спачатку’, ’у будучым’, польск. naprzód ’спачатку’, ’уперад’, серб.-харв. напред ’уперад’, балг. напред ’тс’, макед. напред ’тс’. Са спалучэння *na і назоўніка ў він. скл. адз. л., гл. перад 1, пярод ’пярэдняя частка’; семантыка ’спачатку’, ’раней’, ’надалей’ развілася з прасторавага значэння для абазначэння часу, пры гэтым пунктам адліку можа стаць як мінулы, так і будучы адрэзак часу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дэкваліфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе зак. і незак., каго-што.
Пазбавіць (пазбаўляць) кваліфікацыі. — Лётчыкі, я не збіраюся вас дэкваліфікаваць. Былі вы знішчальнікамі да гэтага часу, будзеце імі і надалей, толькі з маленькім ухілам — разведвальным. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
устая́цца, устаіцца; зак.
1. Стаць гатовым для ўжывання ў выніку доўгага стаяння ў пэўных умовах. Віно ўстаялася.
2. перан. Стаць з цягам часу ўстойлівым, пастаянным; перастаць змяняцца. Пагода якраз устаялася і абяцала працягнуцца надалей. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)