нагле́джваць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нагле́джваю |
нагле́джваем |
| 2-я ас. |
нагле́джваеш |
нагле́джваеце |
| 3-я ас. |
нагле́джвае |
нагле́джваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нагле́джваў |
нагле́джвалі |
| ж. |
нагле́джвала |
| н. |
нагле́джвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нагле́джвай |
нагле́джвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
нагле́джваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нагле́джваць несов. высма́тривать, присма́тривать; см. нагле́дзець
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагле́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да нагледзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагле́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.
Уважліва наглядаючы, заўважыць, знайсці; прыгледзець з якой-н. мэтай.
Н. утульнае месца для забудовы.
|| незак. нагле́джваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
высма́тривать несов. выгляда́ць, выгля́дваць, (приискивая) нагляда́ць, разг. нагле́джваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагля́дваць несов., разг.
1. см. нагле́джваць;
2. см. нагляда́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагля́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Тое, што і нагледжваць. [Якаў:] — У лесе Цітка Сядуру сустрэў. Бегае, дзялянку наглядвае. Лобан.
2. Тое, што і назіраць (у 4 знач.). Камандзір сам потым паглядваў за хлопчыкам, сам даваў яму некаторыя даручэнні. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
присма́тривать несов.
1. (за кем, чем) нагляда́ць; дагляда́ць (каго, што); (следить) сачы́ць, назіра́ць;
присма́тривать за детьми́ нагляда́ць за дзе́цьмі (дагляда́ць дзяце́й, назіра́ць за дзе́цьмі);
2. (высматривать, приискивать) разг. нагле́джваць, нагляда́ць;
присма́тривать себе́ неве́сту нагле́джваць (нагляда́ць) сабе́ няве́сту;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагляда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. за кім-чым, каго-што, з дадан. сказам і без дап. Уважліва сачыць вачыма за кім‑, чым‑н. Варанецкі здалёк наглядаў за работай экскаватара, за якім цягнулася доўгая града чорнага торфу. Дуброўскі. Я стаяў і, сцяўшы зубы, наглядаў, як дужыя санітары знялі з саней насілкі. Даніленка.
2. каго-што, з дадан. сказам і без дап. Тое, што і назіраць (у 2 знач.). За некалькі дзён прабывання на невялікім участку заходняй граніцы я меў магчымасць наглядаць людзей, якім радзіма даверыла ахову нашай працы і нашага шчасця. Брыль. Раней Ларысе ніколі не прыходзілася наглядаць, як ажывае новы дом. Даніленка.
3. каго-што, за кім-чым і без дап. Тое, што і назіраць (у 3 знач.).
4. за кім-чым. Тое, што і назіраць (у 4 знач.). [Майстар] сам адрэгуляваў накладку, сам зрабіў заліўку і змазку машыны. Міхасю засталося толькі стаяць ды глядзець — наглядаць за спраўнасцю друкавання. Брыль. Паснедаўшы, Кастусь пайшоў з Максімам і Феліксам у клуню, а Саўку і Язэпа папрасіў наглядаць за ваколіцай. — Калі што якое, — сказаў ён, — сігнальце. Якімовіч.
5. Тое, што і нагледжваць. Прыскочыўшы ў лес, Сомік пакінуў каня на тым месцы, дзе браў нядаўна кавалак [дзерава], а сам нібыта пайшоў наглядаць другі кавалак. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)