нава́льваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. нава́льваю нава́льваем
2-я ас. нава́льваеш нава́льваеце
3-я ас. нава́львае нава́льваюць
Прошлы час
м. нава́льваў нава́львалі
ж. нава́львала
н. нава́львала
Загадны лад
2-я ас. нава́львай нава́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час нава́льваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нава́льваць I несов., в разн. знач. нава́ливать; см. навалі́ць I

нава́льваць II несов. (изготавливать валяньем) нава́ливать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нава́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да наваліць (у 1–4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навалі́ць¹, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.

1. што і чаго. Налажыць, узваліць што-н. на каго-, што-н.

Н. камень на дзежку з агуркамі.

Н. сучча на агонь.

2. перан., што на каго (што). Ускласці на каго-н. многа работы, абавязкаў.

Н. усю работу на аднаго.

3. чаго. Накідаць у беспарадку многа чаго-н.

Н. кучу дроў.

4. безас., што і чаго. Напа́даць у вялікай колькасці (пра лісце, снег і пад.).

Наваліла снегу за ноч.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго-чаго. Прыйсці, сабрацца ў вялікай колькасці.

Наваліла (безас.) народу на сход.

|| незак. нава́льваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 знач.).

|| наз. нава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 3 знач.), нава́льванне, -я, н. (да 1—3 знач.) і нава́л, -у, м. (да 1 і 3 знач.; спец.).

Навал вугалю.

|| прым. нава́лачны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.) і нава́льны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.).

Навалачны пункт.

Навальны спосаб пагрузкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грува́сціць, -ва́шчу, -ва́сціш, -ва́сціць; незак., што.

Бязладна навальваць адзін прадмет на другі.

Г. мэблю.

Г. падрабязнасці (перан.).

|| зак. згрува́сціць, -а́шчу, -а́сціш, -а́сціць; -а́шчаны і нагрува́сціць, -а́шчу, -а́сціш, -а́сціць; -а́шчаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нава́льванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. навальваць — наваліць (у 1–3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грува́сціць, ‑вашчу, ‑васціш, ‑васціць; незак., што.

Бязладна навальваць адзін прадмет на другі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

взгроможда́ть несов., разг. узгрува́шчваць, нагрува́шчваць, нава́льваць, наклада́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нава́ливать несов.

1. разг. нава́льваць; накіда́ць, накі́дваць; (чем-л. тяжёлым) прыва́льваць, наваро́чваць, прыціска́ць;

2. (набрасывать в беспорядке) нава́льваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нава́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да наваліцца.

2. Зал. да навальваць (гл. наваліць у 1–3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)