мішэ́нь

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. мішэ́нь мішэ́ні
Р. мішэ́ні мішэ́ней
мішэ́няў
Д. мішэ́ні мішэ́ням
В. мішэ́нь мішэ́ні
Т. мішэ́нню мішэ́нямі
М. мішэ́ні мішэ́нях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мішэ́нь, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе.

2. перан. Той, хто (або тое, што) з’яўляецца прадметам для кпінаў.

Ужо так павялося, што ён служыць мішэнню для жартаў.

|| прым. мішэ́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мішэ́нь ж., прям., перен. мише́нь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мішэ́нь, ‑і, ж.

1. Прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай або трэніровачнай стрэльбе. Два тыдні страляў Павел у папяровыя мішэнь, катаўся на лыжах каля горада. Шахавец. На плячах .. [Юрка] нясе шчыт з прыклеенай мішэнню. Жычка. // Аб’ект для стральбы, пападання. Стрэлы гучалі адзін за адным, як на стрэльбішчы, толькі мішэнямі служылі жывыя людзі. Дамашэвіч.

2. перан. Аб тым, хто (што) з’яўляецца прадметам нападак.

[Ад перс. mešan — знак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мішэнь ’цэль пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе’, ’асоба, прадмет нападак’ (ТСБМ), рус. мишень ’тс’. Ст.-рус. мишень ’пячатка, знак, кляймо, круглая пласціна’ (XIV ст.), а з XVII ст. ’цэль, у якую страляюць’, было запазычана са ст.-уйгурск. мовы, у якой — з перс. нишан (nišan) ’знак’ (Аракін, Тюркизмы, 130). Крукоўскі (Уплыў, 73) мяркуе, што мішэнь як ваенны тэрмін пранікла з рус. мишень, якое Фасмер (2, 630) выводзіць з тур. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цэ́льнік

‘мішэнь’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цэ́льнік цэ́льнікі
Р. цэ́льніка цэ́льнікаў
Д. цэ́льніку цэ́льнікам
В. цэ́льнік цэ́льнікі
Т. цэ́льнікам цэ́льнікамі
М. цэ́льніку цэ́льніках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цэль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Прадмет, месца, куды накіроўваецца стрэл, удар, кідок; мішэнь.

Страляць у ц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цэ́ль

‘мішэнь’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. цэ́ль цэ́лі
Р. цэ́лі цэ́лей
цэ́ляў
Д. цэ́лі цэ́лям
В. цэ́ль цэ́лі
Т. цэ́ллю цэ́лямі
М. цэ́лі цэ́лях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мише́нь прям., перен. мішэ́нь, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паўтыка́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца; зак.

Уткнуцца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Стрэлы паўтыкаліся ў мішэнь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)