мільгану́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
мільгану́ |
мільганё́м |
| 2-я ас. |
мільгане́ш |
мільганяце́ |
| 3-я ас. |
мільгане́ |
мільгану́ць |
| Прошлы час |
| м. |
мільгану́ў |
мільгану́лі |
| ж. |
мільгану́ла |
| н. |
мільгану́ла |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
мільгану́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мільгану́ць сов., однокр.
1. мелькну́ть;
цень ~ну́ў на даро́зе — тень мелькну́ла на доро́ге;
2. (о свете) сверкну́ть, блесну́ть;
3. перен. мелькну́ть; блесну́ть;
~ну́ла ду́мка — блесну́ла мысль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мільгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Аднакр. да мільгаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мільга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. З’яўляцца, паказвацца на кароткі час і знікаць.
Між дрэў мільгала постаць.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Хутка праносіцца адзін за адным.
Мільгалі тэлеграфныя слупы.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Тое, што і мігаць (у 3 і 4 знач.).
Мільгаюць агеньчыкі.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Праносіцца ў свядомасці.
Ужо нераз мільгала думка стаць ляснічым.
|| аднакр. мільгану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. мільга́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мільгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Тое, што і мільгануць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мелькну́ть сов., однокр.
1. мільгану́ць;
2. блі́снуць; мігну́ць; см. мелька́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мелькену́ць ’мільгануць’, ’хутка есці’ (ТС). З укр. мелькну́ти, якое з мелька́ти ’мільгаць’. Гл. мялька́цца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Метану́цца ’мільгануць’, ’падмесці, змесці’ (Юрч.), метану́ць ’шпурнуць, кінуць аб зямлю’ (ТС). Да мята́цца, мята́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матану́ць (перан.) ’кінуць’ (даўг., в.-дзв., Сл. ПЗБ), ’махнуць’, ’выбегчы’ (Нар. Гом.). Рус. урал. мотану́ть ’хутка, раптоўна прабегчы, мільгануць’, смал. мотану́ться ’тс’. Да мата́ць (гл.). Суфікс ‑а‑ перад ‑nǫ‑ перадае раптоўнасць дзеяння. Сюды ж матані́на ’мітусня, беганіна’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
праляце́ць, -лячу́, -ляціш, -ляціць; -ляцім, -леціце́, -ляця́ць; -ляці; зак.
1. Лецячы, перамясціцца на якую-н. адлегласць.
П. семсот кіламетраў.
2. што. Лецячы, прамінуць што-н.
Самалёт праляцеў горы.
3. Хутка праехаць, прайсці, мінуць (разм.).
Праляцеў курёрскі поезд.
Незаўважна праляцеў адпачынак.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Мільгануць, пранесціся (разм.).
Маланкай праляцела думка.
|| незак. пралята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. пралёт, -у, М -лёце, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)