мізэ́рны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
мізэ́рны |
мізэ́рная |
мізэ́рнае |
мізэ́рныя |
| Р. |
мізэ́рнага |
мізэ́рнай
мізэ́рнае |
мізэ́рнага |
мізэ́рных |
| Д. |
мізэ́рнаму |
мізэ́рнай |
мізэ́рнаму |
мізэ́рным |
| В. |
мізэ́рны (неадуш.)
мізэ́рнага (адуш.) |
мізэ́рную |
мізэ́рнае |
мізэ́рныя (неадуш.)
мізэ́рных (адуш.) |
| Т. |
мізэ́рным |
мізэ́рнай
мізэ́рнаю |
мізэ́рным |
мізэ́рнымі |
| М. |
мізэ́рным |
мізэ́рнай |
мізэ́рным |
мізэ́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мізэ́рны, -ая, -ае.
1. Вельмі малы, нязначны.
М. тэрмін.
Мізэрныя інтарэсы.
2. Схуднелы, худы, чэзлы.
Мізэрнае дзіця.
Мізэрныя расліны.
3. перан. Несамавіты на выгляд, убогі.
Ля ганка стаяў м. чалавек.
|| наз. мізэ́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мізэ́рны
1. мизе́рный, ничто́жный, ску́дный; плаче́вный;
2. исхуда́лый; то́щий;
м. твар — исхуда́лое лицо́;
3. невзра́чный, некази́стый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мізэ́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Вельмі малы, нязначны. Вёска бедная. У большасці сялян надзелы вельмі мізэрныя. Сяргейчык. У батарэях рацыі засталіся апошнія мізэрныя рэшткі энергіі. Мележ. Сяргей .. востра адчуў, якія мізэрныя былі ўсе яго ранейшыя хваляванні ў параўнанні з тым, што рабілася цяпер у яго душы. Сіўцоў.
2. Схуднелы, худы. Мізэрныя, абарваныя стаялі сіроткі. Бядуля. Мікалай з замілаваннем глядзеў на .. [Верын] мізэрны маленькі твар. Дамашэвіч. // Чэзлы, чахлы (пра расліны). Абышоўшы пасевы ярыны, пастаяўшы каля мізэрнага жыта, .. [Шаманскі] падаўся на двор трэцяй брыгады. Дуброўскі.
3. перан. Які не мае належнага выгляду, убогі; бедны. У фае тэатра цыганскім табарам размясціўся калектыў са сваімі сем’ямі і мізэрнымі пажыткамі. Сяргейчык. Сляпянка некалі вылучалася сваімі мізэрнымі, падслепаватымі хатамі. Новікаў. // Несамавіты; дробны, малы. Вясёлая баявая Насця Чычка, ёмкая, з мужчынскімі ўхваткамі, бураю налятае на мізэрнага Міхайлу Драбка. Колас.
4. перан. З якім не лічацца, не паважаюць, які выклікае адмоўныя пачуцці; нікчэмны. Які мізэрны і ўбогі Той недалёкі чалавек, Што цягне да сваёй бярлогі Набыткі розныя ўвесь век. Панчанка.
[Ад лац. miser — бедны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мізэрны ’вельмі малы’, ’худы, схуднелы’, ’бедны’, ’нікчэмны’, ’благі (аб раллі)’ (ТСБМ, Нас., Касп., Растарг.; КЭС, лаг.; гродз., Сл. ПЗБ), мізэра ’худы, бедны’ (Шат.), мізэрыя ’бедната’ (Растарг.), мізэрня́к ’бедны селянін’ (Нас.), мізе́рны ’мізэрны’ (ТС), мызыро́та, мызыр́отьте ’драбната, драбяза’ (Клім.), ст.-бел. мизерный, мисерный ’бедны’ (пач. XVI ст.), мизерия ’беднасць’ (XVII ст.) запазычаны са ст.-польск. mizerny, mizerja, mizerota ’тс’, якія з лац. miseria ’гора, няшчасце, бяда’, ’цяжкасці’, miser ’абяздолены, гаротны’, ’варты жалю, убогі, дрэнны’ (Піўтарак, Бел. лекс., 134; Булыка, Лекс. запазыч., 76; Кюнэ, Poln., 77). Сюды ж мізарне́ць, мізэрыць, мізэ́рнець ’худнець, чэзнуць, рабіцца меншым’, ’станавіцца нікчэмным’ (ТСБМ), ’бяднець’, ’даводзіць да галечы’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчу́плы, -ая, -ае.
Мізэрны, слабы, худы.
Шчуплае цельца.
|| наз. шчу́пласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
плюга́вы, -ая, -ае (разм., пагард.).
Мізэрны, худы, нікчэмны з выгляду.
|| наз. плюга́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жабра́цкі, -ая, -ае.
1. Такі, як у жабрака, які ўласцівы, належыць яму.
Жабрацкая торба.
Жабрацкае жыццё.
2. перан. Вельмі бедны, мізэрны.
Ж. надзел.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
невзра́чный несамаві́ты, непрыго́жы; нязгра́бны; (жалкий) мізэ́рны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)