Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мучны́
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
мучны́ |
мучна́я |
мучно́е |
мучны́я |
| Р. |
мучно́га |
мучно́й
мучно́е |
мучно́га |
мучны́х |
| Д. |
мучно́му |
мучно́й |
мучно́му |
мучны́м |
| В. |
мучны́ (неадуш.)
мучно́га (адуш.) |
мучну́ю |
мучно́е |
мучны́я (неадуш.)
мучны́х (адуш.) |
| Т. |
мучны́м |
мучно́й
мучно́ю |
мучны́м |
мучны́мі |
| М. |
мучны́м |
мучно́й |
мучны́м |
мучны́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мучны́ в разн. знач. мучно́й;
м. мяшо́к — мучно́й мешо́к;
~на́я стра́ва — мучно́е блю́до
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́ліўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -лівак, ж.
1. Вадкая страва з мучной прыправай.
Частавалі яго поліўкай.
2. Рэдкая частка якой-н. ежы, жыжка.
Наліла адной поліўкі.
|| прым. по́лівачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаба́з м., уст. лаба́з;
мучны́ л. — мучно́й лаба́з
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запра́ўка, ‑і, ДМ ‑праўцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. запраўляць (у 1 знач.) — заправіць, запраўляцца — заправіцца.
2. Разм. Тое, чым запраўляюць страву; заправа, прыправа. Страва без запраўкі. □ Замест мучной запраўкі можна забяліць суп смятанай. «Работніца і сялянка».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суп м. суп, род. су́пу м.; (с крупой — ещё) кру́пнік, -ку м.; (мучной) заці́рка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́ліўка, ‑і, ДМ ‑ліўцы; Р мн. ‑лівак; ж.
1. Суп з якой‑н. прыправай (мучной, крупяной, бульбянай і пад.). [Гаспадыня:] — Гарась любіць на снеданне бульбяную поліўку. Лобан.
2. Рэдкая частка якой‑н. ежы; жыжка. [Хімка:] — Нальеш поліўкі з крупніку і забеліш малаком.., — толькі, дастаючы, не выкулі гаршка. Гурскі.
•••
(Прадацца) за сачавічную поліўку — здрадзіць чаму‑н. важнаму, асноўнаму, значнаму з-за карысці, дробязнай выгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здра́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каму-чаму.
1. Перайсці на бок ворага; прадаць (у 2 знач.). Народ цябе, як брата, прыме, Калі Радзіму ты любіў, Калі не здрадзіў ты Радзіме. Буйло. Саша ўзненавідзела свайго брата, калі ёй здалося, што той здрадзіў і прадаўся фашыстам. Кучар.
2. Парушыць вернасць каму‑, чаму‑н. Як лёгка ісці, калі наперадзе крочыць чалавек, якому ты верыш ва ўсім, які ніколі не здрадзіць. Савіцкі. Так упершыню ў той дзень Адам здрадзіў кухару і стаў вучнем барадатага шаўца. Нядзведскі. // Парушыць сямейную вернасць, вернасць у каханні. Я хачу не згубы, Толькі крыху радасці Ды каб тая, любая, Да пары не здрадзіла!.. Лявонны.
3. перан. Перастаць дзейнічаць, праяўляцца, служыць каму‑н. Платон анямеў; ногі здрадзілі, і ён ухапіўся аберуч за край мучной скрыні. Ракітны. // Рэзка змяніцца (пра псіхічны стан чалавека). Спакой здрадзіў жанчыне: яна амаль скочыла да стала, схапіла таямнічы канверт, дрыжачымі рукамі выхапіла з яго, як з агню, пісьмо. Шамякін.
•••
Здрадзіць сабе — зрабіць што‑н. насуперак сваім перакананням.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)