му́ха

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. му́ха му́хі
Р. му́хі му́х
Д. му́се му́хам
В. му́ху му́х
Т. му́хай
му́хаю		 му́хамі
М. му́се му́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

надае́длівы, -ая, -ае.

Тое, што і надакучлівы.

Надаедлівыя мухі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назо́йлівы, -ая, -ае.

Такі, які назаляе, дакучае; надаедлівы.

Назойлівыя мухі.

Н. дождж.

|| наз. назо́йлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перадо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -до́х, -хла; зак.

Здохнуць (пра ўсіх, многіх жывёл).

Усе мухі перадохлі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

му́ха, -і, ДМ му́се, мн. -і, мух, ж.

Агульная назва шырокараспаўсюджаных двухкрылых насякомых.

Асеннія мухі.

◊

З мухамі ў носе — капрызны, з норавам.

Пад мухай (разм.) — у стане ап’янення, быць п’янаватым.

Рабіць з мухі слана — значна перабольшваць што-н.

|| памянш. му́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

|| прым. мушы́ны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́хлы, -ая, -ае.

1. Мёртвы (пра жывёл, насякомых).

Д. пацук.

Дохлыя мухі.

2. перан. Нядужы, хілы, хваравіты (разм.).

Нейкі ён на выгляд д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засе́дзець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіць; -джаны; зак., што.

Пра насякомых, птушак: забрудзіць экскрэментамі што-н.

Мухі заседзелі акно.

|| незак. засе́джваць, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.

Здыхаць, паміраць. Мухі дохнуць. Ад бяскорміцы жывёла дохне.

•••

Мухі дохнуць ад чаго‑н. гл. муха.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

двухкры́лы, -ая, -ае.

1. З двума крыламі.

Д. планёр.

2. у знач. наз. двухкры́лыя, -ых. Атрад насякомых, які мае адну пару крылаў (напр., мухі, камары і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́хнуть несов. до́хнуць, здыха́ць;

◊

му́хи до́хнут му́хі до́хнуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)