му́тна
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| му́тна |
мутне́й |
- |
Крыніцы:
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
му́тна,
1. Прысл. да мутны. Мутна глядзяць Запацеўшыя вокны. Танк.
2. безас. у знач. вык. Туманна. Кружылася ў галаве, і ў вачах было мутна. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мутна-...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач. мутны, напр.: мутна-белы, мутна-блакітны, мутна-малочны, мутна-шызы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
му́тна-бе́лы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
му́тна-бе́лы |
му́тна-бе́лая |
му́тна-бе́лае |
му́тна-бе́лыя |
| Р. |
му́тна-бе́лага |
му́тна-бе́лай
му́тна-бе́лае |
му́тна-бе́лага |
му́тна-бе́лых |
| Д. |
му́тна-бе́ламу |
му́тна-бе́лай |
му́тна-бе́ламу |
му́тна-бе́лым |
| В. |
му́тна-бе́лы (неадуш.)
му́тна-бе́лага (адуш.) |
му́тна-бе́лую |
му́тна-бе́лае |
му́тна-бе́лыя (неадуш.)
му́тна-бе́лых (адуш.) |
| Т. |
му́тна-бе́лым |
му́тна-бе́лай
му́тна-бе́лаю |
му́тна-бе́лым |
му́тна-бе́лымі |
| М. |
му́тна-бе́лым |
му́тна-бе́лай |
му́тна-бе́лым |
му́тна-бе́лых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
му́тна-бялёсы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
му́тна-бялёсы |
му́тна-бялёсая |
му́тна-бялёсае |
му́тна-бялёсыя |
| Р. |
му́тна-бялёсага |
му́тна-бялёсай
му́тна-бялёсае |
му́тна-бялёсага |
му́тна-бялёсых |
| Д. |
му́тна-бялёсаму |
му́тна-бялёсай |
му́тна-бялёсаму |
му́тна-бялёсым |
| В. |
му́тна-бялёсы (неадуш.)
му́тна-бялёсага (адуш.) |
му́тна-бялёсую |
му́тна-бялёсае |
му́тна-бялёсыя (неадуш.)
му́тна-бялёсых (адуш.) |
| Т. |
му́тна-бялёсым |
му́тна-бялёсай
му́тна-бялёсаю |
му́тна-бялёсым |
му́тна-бялёсымі |
| М. |
му́тна-бялёсым |
му́тна-бялёсай |
му́тна-бялёсым |
му́тна-бялёсых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
му́тна-шэ́ры
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
му́тна-шэ́ры |
му́тна-шэ́рая |
му́тна-шэ́рае |
му́тна-шэ́рыя |
| Р. |
му́тна-шэ́рага |
му́тна-шэ́рай
му́тна-шэ́рае |
му́тна-шэ́рага |
му́тна-шэ́рых |
| Д. |
му́тна-шэ́раму |
му́тна-шэ́рай |
му́тна-шэ́раму |
му́тна-шэ́рым |
| В. |
му́тна-шэ́ры (неадуш.)
му́тна-шэ́рага (адуш.) |
му́тна-шэ́рую |
му́тна-шэ́рае |
му́тна-шэ́рыя (неадуш.)
му́тна-шэ́рых (адуш.) |
| Т. |
му́тна-шэ́рым |
му́тна-шэ́рай
му́тна-шэ́раю |
му́тна-шэ́рым |
му́тна-шэ́рымі |
| М. |
му́тна-шэ́рым |
му́тна-шэ́рай |
му́тна-шэ́рым |
му́тна-шэ́рых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мутна...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «мутны», «мутна», напрыклад: мутнаводны, мутнавокі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
курга́нне, ‑я, н., зб.
Курганы. У мутна-бялёсых далях, з .. курганнем і гурбамі снегу, маячылі зубчатыя сцены, вежы замкаў. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руда́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
Разм. Балотная рыжая вада. Дзе-нідзе паміж травы рдзелася мутна-меднага колеру балотная рудаўка, якая пазірала ўверх, нібы аграмаднае мёртвае вока. Бядуля. Не ты, а я ў балоце Ляжаў асенняй золлю, У ледзяной рудаўцы, Скалелы да касцей. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ту́мны ‘мутны, няясны, матавы, без бляску’ (ТС), ‘млявы, вялы’: ена ужэ тумная пасля работы (маз., ГЧ), ту́мно ‘змрочна, няясна, мутна, туманна, цьмяна’ (ТС, ПСл; жытк., Жыв. НС), ‘хмурна’, ‘млосна’ (ЛМТ). Відаць, звязана з цьмяны (гл.), параўн. укр. дыял. тмя́ний ‘зацемнены, матавы’; ‘сумны, нудны’, што да тма ‘цемра’ (ЕСУМ, 5, 691), ст.-бел. тьма, тма ‘тс’, якія, паводле Бузука (ЗІФВ УАН, 13–14, 278), могуць чаргавацца з коранем тум‑, параўн. укр. тума́ ‘хмуры, маўклівы чалавек’, а таксама рус. дыял. ту́мный ‘сумны, журботны’, польск. дыял. tumny ‘поўны, тлусты’ < і.-е. *tou̯m‑/*teu̯m‑, гл. роднаснае літ. tumà ‘мутнасць’, tumė́ti ‘мутнець’, лат. tumêt ‘гусцець’, ‘збірацца (пра дажджавыя аблокі)’, tumuļat ‘(пра неба) паволі пакрывацца хмарамі’ і інш., паводле Смачыньскага (694), узыходзяць да і.-е. *tu̯em‑ ‘набрыняць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)