мета́фара, -ы, мн. -ы, -фар, ж.

Від тропа: ужыванне слова або выразу ў пераносным сэнсе, заснаванае на падабенстве або параўнанні.

|| прым. метафары́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мета́фара

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. мета́фара мета́фары
Р. мета́фары мета́фар
Д. мета́фары мета́фарам
В. мета́фару мета́фары
Т. мета́фарай
мета́фараю		 мета́фарамі
М. мета́фары мета́фарах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мета́фара ж., лит. мета́фора

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мета́фара, ‑ы, ж.

Ужыванне слова або выразу ў пераносным значэнні, заснаванае на падабенстве або параўнанні, напрыклад: «плач ветру», «гоман лесу».

[Ад грэч. metaphora — перанос.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мета́фора лит. мета́фара, -ры ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

метафары́чны, -ая, -ае.

1. гл. метафара.

2. Насычаны метафарамі, багаты на метафары.

М. стыль.

|| наз. метафары́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самаадкрыццё, ‑я, н.

Адкрыццё чаго‑н. для сябе самога. Сама па сабе метафара не новая, але якая натуральнасць інтанацыі, якая шчырасць лірычнага самаадкрыцця! Макаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спрут, -а, М спру́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Марская жывёла класа галаваногіх малюскаў з мешкападобным целам і васьмю шчупальцамі; васьміног.

2. перан. Увасабленне абсалютнага зла; распаўсюджаная метафара для абазначэння арганізацый, якія ўяўляюць небяспеку для грамадства (мафія, таталітарныя секты і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гукаперайма́нне, ‑я, н.

Перадача голасам або тэхнічнымі сродкамі якога‑н. прыроднага або механічнага гучання, напрыклад: ку-ку, мяў-мяў. // Слова, утворанае шляхам пераймання прыроднага гучання абазначанага ім прадмета. Сустракаюцца словы, утвораныя спосабам гукапераймання (гукавая метафара), напрыклад: гудок, свісток, .. стукат, грукат, тупат, гром і да т. п. Юргелевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вя́ліцца ’прагна хацець чаго-небудзь’ (Нас.). Можна меркаваць, што гэты дзеяслоў звязаны з вя́ліць (гл.) і спачатку ўжываўся як метафара.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)